Mater - penderfyniadau

Cyflwynodd y Cynghorydd Banks yr adroddiad a oedd yn darparu’r wybodaeth fanwl gyntaf am fonitro cyllideb refeniw 2019/20 Cronfa’r Cyngor a’r Cyfrif Refeniw Tai ar gyfer y flwyddyn ariannol newydd a chyflwyno’r sefyllfa yn seiliedig ar incwm a gwariant gwirioneddol ym Mis 4 y flwyddyn ariannol. Roedd yr adroddiad yn rhagamcanu beth fyddai sefyllfa'r gyllideb ar ddiwedd y flwyddyn ariannol pe bai popeth yn aros heb ei newid.

            Y sefyllfa a ragwelwyd ar ddiwedd y flwyddyn, heb gamau gweithredu newydd i leihau pwysau o ran costau a/neu wella’r elw ar gynllunio arbedion effeithlonrwydd a rheoli costau, oedd:

Cronfa’r Cyngor

·         Adroddwyd diffyg gweithredol o £2.983m – gostyngiad o £0.118m o’r ffigwr diffyg o £3.101m – yn yr adroddiad Monitro Cyllideb Refeniw Interim ym mis Gorffennaf 2019; a

·         Rhagamcanir y bydd balans y gronfa wrth gefn at raid ar 31 Mawrth 2020 yn £1.886m.

Y Cyfrif Refeniw Tai

·         Rhagwelir y bydd gwariant refeniw net yn ystod y flwyddyn £0.081m yn uwch na’r gyllideb; a’r

·         Balans terfynol disgwyliedig ar 31 Mawrth 2020 fydd £1.242m.

Parhaodd y Cyngor a Chymdeithas Llywodraeth Leol Cymru i ymgyrchu a lobïo Llywodraeth Cymru am gyllid cenedlaethol ychwanegol penodol ar gyfer galw uchel – gwasanaethau cost uchel. Roedd y galw cynyddol mewn perthynas â gofal Gwasanaethau Plant / Tu Allan i’r Sir yn parhau i gyflwyno heriau sylweddol.

Darparodd y Rheolwr Cyllid Corfforaethol fanylion yngl?n â’r amrywiadau mawr; olrhain risgiau yn ystod y flwyddyn a materion sy'n dod i'r amlwg; cyflawni arbedion effeithlonrwydd a gynlluniwyd yn ystod y flwyddyn; materion eraill yn ystod y flwyddyn; effaith a risgiau MTFS; cronfeydd wrth gefn a balansau; a chronfeydd wrth gefn wedi’u clustnodi.

Ychwanegodd y Prif Weithredwr mai dyma’r flwyddyn gyntaf gyda gorwariant o’r fath ac roedd gwaith yn mynd rhagddo gyda’r portffolios i bennu a fyddai modd atal gwariant nad yw’n hanfodol yn ystod y flwyddyn, ond pwysleisiodd mai digwyddiad untro yn unig fyddai hyn. Byddai’r effaith ar y flwyddyn ganlynol yn sylweddol. O ran Lleoliadau y Tu Allan i’r Sir, roedd y sefyllfa yn anrhagweladwy ac roedd galw pellach gan Lywodraeth Cymru i gwrdd â gofynion y gyllideb ar gyfer y Cyngor. Apeliodd at Lywodraeth Cymru gan ddweud y dylai tanwariant yn ystod y flwyddyn gael ei dargedu at Leoliadau y Tu Allan i’r Sir ar draws Gymru.

Cyflwynwyd yr adroddiad i’r Pwyllgor Trosolwg a Chraffu Adnoddau Corfforaethol, ochr yn ochr â dau adroddiad eithrio ar y gorwariant ar Leoliadau Tu Allan i’r Sir a Strydwedd a Chludiant a diolchodd y Cynghorydd Banks i’r Pwyllgor am dderbyn yr wybodaeth â realaeth.

            PENDERFYNWYD:

 (a)      Nodi’r adroddiad cyffredinol a’r swm wrth gefn a ragamcanwyd ar gyfer Cronfa’r Cyngor ar 31 Mawrth 2020;

 (b)      Nodi lefel derfynol ddisgwyliedig y balansau ar y Cyfrif Refeniw Tai; a

 (c)       Cytuno ar drosglwyddiad cyllideb o fewn y Gwasanaethau Cymdeithasol er mwyn ailalinio’r gyllideb i ddiwallu anghenion presennol y gwasanaeth.