Agenda item

Derbyn cynnig yngl?n âCronfa Bensiwn Clwyd  D-investment 1.

            Eglurodd y Cadeirydd y daethpwyd â hyn i'r cyfarfod diwethaf ond na aethpwyd ymlaen ag ef.  Pwrpas y cynnig oedd casglu tystiolaeth a chynnig camau gweithredu yn sgil cyngor arbenigol.  Cyfeiriodd at y sylwadau a wnaed gan y Rheolwr Rhaglen ar dargedau sector cyhoeddus ar gyfer sero net erbyn 2030 yng Nghymru a oedd yn berthnasol i bob maes o'r Cyngor ar wahân i Gronfa Bensiynau Clwyd nad oedd ganddi darged o gwbl.  

Roedd Llywodraeth Cymru (LlC) yn edrych i ddod â Chronfeydd Pensiwn Awdurdodau Lleol yn unol â'r sector cyhoeddus a diolchodd i Jack Sargeant Aelod o’r Senedd am ei waith yn y maes hwn.  Adroddodd y Cadeirydd ar y buddsoddiadau a ddelir gan y Gronfa Bensiynau a oedd â dyletswydd i reoli'r buddsoddiadau hynny ar gyfer ei haelodau.   Teimlai fod targed 2045 a osodwyd gan Gronfa Bensiynau Clwyd yn anghyson â gweddill y sector cyhoeddus.  Gallai fod dadleuon da dros hyn gan ei fod yn fater cymhleth, ac felly roedd angen ceisio cyngor arbenigol.   Y cynnig oedd sicrhau bod hwn yn cael ei dderbyn, a bod y Pwyllgor yn gallu gwneud awgrymiadau i’r Cyngor fel cyflogwyr mewn perthynas â Chronfa Bensiynau Clwyd.

            Dywedodd y Cynghorydd Rose fod llawer o arian a charbon ynghlwm wrth hyn a theimlai y gallai'r Pwyllgor gynnig rhai awgrymiadau i sicrhau ei fod yn cyd-fynd â thargedau'r sector cyhoeddus.

            Teimlai'r Cynghorydd Hodge, er bod ganddo amheuon ynghylch cyfreithlondeb edrych ar hyn, ei fod wedi'i dawelu bod yr ymchwiliad yn ymwneud â thanwydd ffosil.  Dywedodd mai un o’r rhesymau pam roedd cwmnïau tanwydd ffosil yn dal i’w gynhyrchu oedd oherwydd bod ceir, gwresogyddion a boeleri yn dal i’w ddefnyddio a gofynnodd pwy oedd yn gwario arian i’n gwneud yn wyrdd.  Dywedodd fod BP a Cemex yn berchen ar Chwarel Pentre Helygain a'u bod yn gweithio i ddatblygu atebion i ddatgarboneiddio'r broses cynhyrchu sment.  Roedd BP wedi cyhoeddi cyfran o 45% i ragamcanu ac arwain y ganolfan ynni hydrogen gwyrdd fwyaf yn Awstralia ac roedd hefyd wedi cyhoeddi ei fod am gynhyrchu hydrogen gwyrdd yn Sbaen, Portiwgal a’r DU.  Roeddent wedi gwella batris cerbydau trydan ar gyfer ceir gyda Castrol ac roeddent newydd gyflawni'r prosiect solar cyntaf yn India a oedd yn cynnwys 200,000 o baneli solar.  Croesawodd fod y Pwyllgor yn edrych i mewn i gwmnïau lle gwnaed buddsoddiadau gan y Gronfa Bensiwn ond ailadroddodd fod cwmnïau fel BP a Shell yn dal i ddarparu olew a nwy oherwydd bod y galw yno, ond eu bod hefyd yn buddsoddi'n helaeth mewn dewisiadau gwyrdd amgen i danwydd ffosil.

            Adroddodd y Cynghorydd Shallcross ei fod fel aelod o Bwyllgor Cronfa Bensiynau Clwyd yn hyderus yn y gwaith sy'n cael ei wneud gan y swyddogion i sicrhau bod cwmnïau'n symud i ynni gwyrddach.  Teimlai ei bod er lles gorau’r cwmni i ddod yn wyrddach i oroesi ond roedd angen cyfnod o drawsnewid arnynt. 

            Adroddodd y Cynghorydd Gee ar eitem newyddion diweddar “makemymoneymatter.co.uk/green my pension” a oedd yn amlygu’r ffordd orau o dorri allyriadau carbon unigolyn i wneud eu pensiwn yn wyrdd.  

            Roedd y Cynghorydd Coggins Cogan ar ddeall mai bwriad y Cynnig oedd cynnal ymholiad lefel isel am y posibilrwydd o ddadfuddsoddi ac edrych ar y cwmnïau yr oedd Cronfa Bensiynau Clwyd yn dal buddsoddiadau ynddynt.  Nid oedd yn si?r a oedd unrhyw gwmni yn cael ei amlygu’n benodol a theimlai fod y Pwyllgor yn casglu tystiolaeth i ddechrau er mwyn ystyried yr hyn a dderbyniwyd heb unrhyw feirniadaeth y naill ffordd na'r llall.  Teimlai nad oedd unrhyw ragfarnau yn cael eu gwneud o fewn y Cynnig.

            Dywedodd y Cynghorydd Rose mai'r Pwyllgor Newid Hinsawdd oedd hwn a bod BP wedi'i grybwyll sawl gwaith am ei dechnegau golchi gwyrdd gan gynnwys gwario £800,000 ar hysbysebu digidol unwaith y crybwyllwyd treth ar hap.  Roedd yn hysbys bod Xenon, cwmni mawr arall, wedi gwario ffortiwn yn y 1970au yn cuddio tystiolaeth bod newid hinsawdd yn bodoli.   Cytunodd y dylai fod yn seiliedig ar dystiolaeth ond y dylai hefyd gynnwys y £7b o elw a wnaed, gan ddweud bod yr hyn yr oeddent yn ei wneud yn wyrdd yn bitw i sicrhau newid hinsawdd a lleihau carbon y diwydiant hwnnw.

            Dywedodd y Cynghorydd Marshall y byddai’r canlyniadau’n ddiddorol ond teimlai fod yr amserlen yn fyr ar gyfer cyflwyno’r adroddiad i gyfarfod mis Mawrth ac awgrymodd y dylid ei ymestyn i fis Mawrth 2024.

            Dywedodd y Prif Swyddog nad oedd yn diystyru pwysigrwydd y Gronfa Bensiynau i'n hôl troed carbon, ond dywedodd eto nad oedd gan y Cyngor yr adnoddau i hwyluso'r ymchwiliad a gynigiwyd.  Roedd modd comisiynu’r un cyntaf, ond ni fyddai’n bosibl comisiynu’r ail un.

            Cyfeiriodd y Cadeirydd at y sylwadau a wnaed gan y Cynghorydd Marshall a dywedodd fod hwn wedi'i ddrafftio ar gyfer cyfarfod Tachwedd 2022 a'i fod bellach yn ôl gerbron yr Aelodau ar ffurf wedi'i olygu.   Roedd yn cydnabod yr angen i ymestyn y dyddiad cau ar gyfer hyn ond ni ellid ei ymestyn y tu hwnt i'r haf gan y gallai fod newidiadau i'r Pwyllgor.  Cynigiodd fod y trydydd argymhelliad yn cael ei newid i fis Gorffennaf a gofynnodd a oedd eilydd y cynnig yn cytuno, a chadarnhaodd y Cynghorydd Rose ei fod yn gwneud hynny.

            Ailadroddodd y Prif Swyddog nad oedd gan y Pwyllgor yr adnoddau i gynnal yr ymchwiliad yn briodol a fyddai’n peryglu’r egwyddor a’r broses.  Roedd yr amserlen hefyd yn bryder ar gyfer trefnu gr?p o bobl ar lefel uwch gyda'i gilydd mewn cyfnod byr o amser.  Gallai hyn gael effaith negyddol ar y Cynllun Pensiwn pe baem yn dod yn ôl gyda'r ateb anghywir yn seiliedig ar dîm Swyddogion Sir y Fflint heb adnoddau, gyda phobl yn peidio â dod neu anfon y bobl anghywir.   Gallai fod yn wastraff amser yn y pen draw, ond roedd yn deall y rhesymau dros y cynnig.

O’i roi i’r bleidlais, cymeradwywyd y cynnig.

Penderfynodd Pwyllgor Newid Hinsawdd Cyngor Sir y Fflint:

1.      Bod y Pwyllgor yn comisiynu ymchwiliad i berfformiad hinsawdd a thargedau Cronfa Bensiynau Clwyd.

2.      Bod yr ymchwiliad hwn yn cymryd tystiolaeth ysgrifenedig a llafar fel y nodir yn adran 3.                 

3.      Y bydd yr ymchwiliad yn adrodd yn ôl i'r pwyllgor yng nghyfarfod mis Gorffennaf.

PENDERFYNWYD:

Bod Cadeirydd y Pwyllgor yn bwrw ymlaen â'r argymhellion uchod.