Agenda item

I gyflwyno’r wybodaeth ddiweddaraf ar weithrediad lleol y fenter prydau ysgol am ddim cyffredinol i ysgolion cynradd.

            Cyflwynwyd yr adroddiad gan y Prif Swyddog (Addysg ac Ieuenctid) ac roedd yn cynnwys diweddariad am gyflwyniad y Rhaglen Prydau Ysgol Am Ddim Cyffredinol i Ysgolion Cynradd (UPFSM) yn Sir y Fflint.  Roedd hwn yn ymrwymiad a wnaed gan Lywodraeth Cymru (LlC) gyda’r awdurdod yn dewis dull cyflwyno fesul cam.  Roedd heriau arwyddocaol wedi bod gyda NEWydd ac ysgolion a oedd wedi cael eu cydnabod gan y Gweinidog dros Addysg a’r Gymraeg a oedd wedi ysgrifennu at bob Awdurdod Lleol yn diolch iddynt am eu gwaith caled.  Darparodd wybodaeth am y Gweithgor a oedd wedi llwyddo i ddechrau cyflwyno’r rhaglen ym mis Medi 2022 i blant dosbarth Derbyn, gyda phlant ym mlynyddoedd 1 a 2 yn derbyn eu prydau o fis Ebrill 2023 ymlaen a phob plentyn cynradd erbyn 2024.   Pwysleisiodd bod yn rhaid i’r teuluoedd hynny sydd â hawl i gael prydau ysgol am ddim barhau i wneud cais am y buddion hynny gan fod cymaint o gyllid yn mynd i mewn i ysgolion yn seiliedig ar yr hawl hwnnw i brydau ysgol am ddim.  Roedd yn pryderu unwaith y byddai hon yn hawl gyffredinol, y byddai rhieni dan yr argraff nad oedd angen iddyn nhw wneud cais bellach, ond roedd hyn yn bwysig a gallai gael effaith niweidiol ar y cyllid a roddir i ysgolion.

            Roedd gan y Cynghorydd Dave Mackie bryderon yngl?n ag aelodau ychwanegol o staff a fyddai’n ofynnol a meddyliai tybed a ddylid cynnwys hynny ar y Rhaglen Gwaith i’r Dyfodol gan ei fod wedi cael gwybod bod problemau o ran cael staff i gefnogi’r rhaglen prydau ysgol am ddim.   Mewn ymateb cadarnhaodd y Prif Swyddog (Addysg ac Ieuenctid) bod hwn yn faes sy’n peri pryder gan ddweud bod NEWydd wedi wynebu heriau sylweddol wrth recriwtio.  Roedd y portffolio a’r ysgolion wedi gwneud popeth y gallent i gefnogi NEWydd ac nid oedd yn ymwybodol o unrhyw ysgol a oedd wedi methu â darparu’r cynnig prydau ysgol am ddim.  Roedd hon yn broblem genedlaethol o ran swyddi gwag i staff arlwyo, cynorthwywyr ystafelloedd dosbarth, staff ysgolion arbennig ac roedd y mater yn cael ei fonitro wrth i’r rhaglen gael ei chyflwyno.

            Yn gyntaf diolchodd y Cynghorydd Gladys Healey i Lywodraeth Cymru (LlC) am wneud hyn, yn enwedig yn yr hinsawdd presennol.  Dywedodd, fel Llywodraethwr, eu bod wedi medru ysgrifennu at rieni i’w hatgoffa i hawlio eu prydau ysgol am ddim.   Ychwanegodd y Prif Swyddog (Addysg ac Ieuenctid) bod ymgyrch wedi bod yn y  cyfryngau cymdeithasol a’r wefan a gofynnwyd i ysgolion gadw’r neges hon ar eu gwefannau a’u newyddlenni.

Cynigodd y Cynghorydd Dave Mackie yr argymhelliad cyntaf a amlinellwyd yn yr adroddiad ac fe'i heiliwyd gan y Cynghorydd Andrew Parkhurst.

Cynigodd y Cynghorydd Paul Cunningham yr ail argymhelliad a amlinellwyd yn yr adroddiad ac fe'i heiliwyd gan y Cynghorydd Gladys Healey.

Cynigodd y Cynghorydd Mel Buckley y trydydd argymhelliad ac fe'i heiliwyd gan Gina Maddison.

PENDERFYNWYD:

(a)         Bod y pwyllgor yn nodi’r cynnydd a wnaed hyd yma ar weithrediad y rhaglen prydau ysgol am ddim cyffredinol i ysgolion cynradd.

(b)         Bod y pwyllgor yn nodi goblygiadau o ran adnoddau a’r risgiau a nodwyd mewn perthynas â’r rhaglen UPFSM; a

(c)          Bod y pwyllgor yn cefnogi’r Polisi UPFSM a’i weithredu’n lleol.