Agenda item

Pwrpas:        I gyflwyno a gwahodd adborth ar yr adroddiad cyllideb ar gyfer adrodd ar lafar yng nghyfarfod y Cabinet ar 16 Chwefror.

Gwahoddodd y Prif Weithredwr sylwadau am adroddiad y Cabinet a’i argymhellion i’r Cyngor Sir osod cyllideb gyfreithlon a chytbwys ar gyfer 2021/22 yn ei gyfarfod ar 16 Chwefror 2021.  Byddai unrhyw adborth yn cael ei adrodd yn ôl i’r Cabinet fel rhan o’r broses honno.

Roedd yr argymhellion yn nodi y dylid gosod cyllideb gyfreithlon a chytbwys ar sail y Setliad Llywodraeth Leol Dros Dro presennol, gyda gofyniad isafswm cyllideb is oherwydd nid oedd darpariaeth yn natganiad cyllideb Llywodraeth y DU ar gyfer unrhyw ddyfarniadau cyflog blynyddol i’r sector cyhoeddus. Roedd hyn yn dal i fod yn risg agored a byddai’r Cyngor yn parhau i wneud sylwadau arno am gymorth ariannol. Yn ogystal â diogelu gwasanaethau, byddai’r gyllideb arfaethedig yn darparu ymgodiad o ran cyllid ar gyfer addysg ac ysgolion i helpu â’r sefyllfa sy’n dirywio o ran diffygion ysgolion trwyddedig mewn ysgolion uwchradd a galw ychwanegol am wasanaethau Anghenion Dysgu Ychwanegol (ADY). Roedd y cynnydd arfaethedig o ran Treth y Cyngor o 3.95% (ar gyfer elfen y Cyngor Sir) yn bodloni disgwyliadau i gadw’r cynnydd ar lefel fforddiadwy ac islaw 5%.

Rhoddodd y Rheolwr Cyllid Corfforaethol drosolwg o’r prif newidiadau i sefyllfa’r gyllideb ers yr adroddiad diwethaf, gan ystyried y wybodaeth ddiweddaraf am gyllid grant gan Lywodraeth Cymru (LlC) fel a nodwyd yn yr adroddiad.

I gefnogi’r argymhellion, soniodd y Cynghorydd Roberts am y pwysau cynyddol a’r galw ar wasanaethau’r Cyngor a’r effaith o ganlyniad i’r sefyllfa frys ar y Cyngor a phreswylwyr.  Atgoffodd Aelodau am yr arbedion effeithlonrwydd corfforaethol a oedd wedi’u cyflawni a dywedodd nad oedd unrhyw arbedion effeithlonrwydd pellach wedi’u nodi trwy ymgynghori â phwyllgorau Trosolwg a Chraffu.

Wrth siarad o blaid hefyd, dywedodd y Cynghorydd Banks fod pwysau mewn Lleoliadau y Tu Allan i’r Sir yn parhau i fod yn risg barhaus, er bod swm ychwanegol wedi’i neilltuo, a bod y Cyngor yn edrych ar ddatrysiadau tymor hwy.

Gan ymateb i sylwadau gan y Cynghorydd Shotton a Dunbobbin am yr angen i adolygu fformiwla ariannu llywodraeth leol genedlaethol, dywedodd y Prif Weithredwr fod sylwadau wedi’u gwneud yn ymateb y Cyngor i’r Setliad Llywodraeth Leol Dros Dro.

Ailadroddodd y Cynghorydd Jones yr angen am ddatrysiad cenedlaethol i fynd i’r afael â phwysau cynyddol parhaus ar Leoliadau y Tu Allan i’r Sir. Cytunodd y Cynghorydd Roberts a dywedodd fod y Cyngor y parhau i lobïo ar y mater hwn. Roedd yn rhannu pryderon y Cynghorydd Jones am effaith y fformiwla ariannu ar lefelau Treth y Cyngor. Ymatebodd Swyddogion i gwestiynau am bwysau mewn arbedion effeithlonrwydd Canolog a Chorfforaethol a heb eu gwireddu yn y portffolio Llywodraethu. Cadarnhaodd Swyddogion y byddai diweddariad ar gyllid grant yn cael ei rannu gydag Aelodau pan fyddai’r Setliad Llywodraeth Leol Terfynol yn dod i law ym mis Mawrth.

Cynigiodd y Cynghorydd Jones fod yr argymhellion yn cael eu cefnogi, ac eiliwyd hyn gan y Cynghorydd Collett.

PENDERFYNWYD:

Bod y Pwyllgor yn cefnogi’r chwe argymhelliad sydd wedi’u cynnwys yn adroddiad y Cabinet.