Rhaglen a chofnodion

Pwrpas:        Yn y Cyfarfod Blynyddol, penderfynodd y Cyngor mai Gr?p Llafur a fydd yn cadeirio’r Pwyllgor hwn. Rhoddir gwybod i’r Pwyllgor mai’r Cynghorydd Ian Dunbar yw Cadeirydd y Pwyllgor am y flwyddyn ddinesig hon.

Dywedodd yr Hwylusydd y cadarnhawyd yng Nghyfarfod Blynyddol y Cyngor Sir y dylai Cadeirydd y Pwyllgor ddod o’r Gr?p Llafur.    Hysbyswyd yr Aelodau fod y Gr?p wedi penodi'r Cynghorydd Dunbar i’r rôl hon.

(O’r pwynt hwn, cadeiriodd y Cynghorydd Dunbar weddill y cyfarfod).

Pwrpas:        Penodi Is-Gadeirydd ar gyfer y Pwyllgor.

Cafodd cynnig y Cynghorydd Wisinger i’r Cynghorydd Ray Hughes fod yn Is-Gadeirydd ei eilio gan y Cynghorydd Ron Davies. Ni chafwyd enwebiadau eraill. O'i roi i bleidlais, cymeradwywyd hyn.

PENDERFYNWYD:

Penodi Ray Hughes yn Is-gadeirydd y Pwyllgor.

Pwrpas:        I dderbyn unrhyw ddatganiad o gysylltiad a chynghori’r Aelodau yn unol a hynny.

Dim.

Pwrpas:        I gadarnhau, fel cofnod cywir gofnodion y cyfarfod ar 1 May 2019.

Cyflwynwyd cofnodion y cyfarfod a gynhaliwyd ar 1 Mai 2019.

Cofnod 73: Cynllun Busnes Tai Gogledd Ddwyrain Cymru (NEW) – Dywedodd y Cynghorydd Reece ei fod wedi holi ynghylch safle adneuo Canton yn ystod trafodaeth ar y Rhaglen Tai Strategol ac Adfywio (SHARP).  Dywedodd y Prif Swyddog fod y cynllun dal yn hyfyw yn amodol ar drafodaethau yn mynd rhagddynt gyda Cyfoeth Naturiol Cymru.

Yn amodol ar y newid, cymeradwyodd y Cynghorydd Wisinger y cofnodion y cytunodd y Pwyllgor arnynt.

PENDERFYNWYD:

Yn amodol ar y newid, cymeradwyo’r cofnodion fel cofnod cywir a’u llofnodi gan y Cadeirydd.

Pwrpas:        I Ystyried y flaenraglen waith Pwyllgor Trosolwg & Chraffu Cymunedau a Menter a rhoi gwybodaeth i’r Pwyllgor o’r cynnydd yn erbyn camau gweithredu o’r cyfarfod blaenorol.

Cyflwynodd yr Hwylusydd y Rhaglen Gwaith i’r Dyfodol gyfredol, ynghyd â diweddariad ar gamau gweithredu o gyfarfodydd blaenorol, ac roedd pob un ohonynt bellach wedi'u cwblhau.

Cynigiwyd yr argymhellion gan y Cynghorydd Wisinger a'u heilio gan y Cynghorydd Jean Davies.

PENDERFYNWYD:

(a)       Nodi'r Rhaglen Gwaith i’r Dyfodol;

(b)       Awdurdodi'r Hwylusydd, mewn ymgynghoriad â Chadeirydd y Pwyllgor, i amrywio'r Rhaglen Gwaith i’r Dyfodol rhwng cyfarfodydd, yn ôl yr angen; a

(c)       Bod y Pwyllgor yn nodi'r cynnydd a wnaed wrth gyflawni'r camau sydd heb eu datrys.

Pwrpas:        I roi diweddariad ar effaith Diwygio’r Gyfundrefn Les ar breswylwyr Sir y Fflint.

Cyflwynodd y Rheolwr Budd-daliadau Sian Humphreys a Dawn Barnes a arweiniodd y tîm Ymateb Lles. Fe wnaethant roi cyflwyniad ar waith eu tîm i gefnogi cartrefi yr oedd y diwygiadau yn effeithio arnynt, a oedd yn ymdrin â'r canlynol:

·         Cefndir

·         Effeithiau cyfredol Diwygiadau Lles

·         Cyfran uchaf y preswylwyr yr effeithiwyd arnynt gan y ‘Dreth Ystafell Wely’

·         Llwyth achosion Credyd Cynhwysol (UC)

·         Aelwydydd y mae'r Cap Budd-daliadau yn effeithio arnynt

·         Cefnogaeth Tîm Diwygio Lles

·         Taliadau Tai Dewisol (DHP)

·         Ebrill 2019 - Beth Newidiodd

·         Ymgysylltu rhagweithiol

·         Astudiaeth achos

Dangosodd y dadansoddiad mai Treth Ystafell Wely oedd yr effaith fwyaf o hyd ar breswylwyr yn Sir y Fflint, gan effeithio ar 677 o aelwydydd ym mis Mawrth 2019. Dyfarnwyd cyfanswm o 979 o geisiadau DHP yn 2018/19, a nodwyd y Dreth Ystafell Wely fel y prif reswm. Dull cyfannol y tîm oedd archwilio pob opsiwn i gefnogi unigolion gan gynnwys ymyrraeth gynnar a helpodd i liniaru'r effaith ar wasanaethau eraill, er enghraifft atal digartrefedd. Roedd y penderfyniad gan yr Adran Gwaith a Phensiynau (DWP) yn golygu bod Cymorth Cyffredinol yn cael ei ddarparu bellach gan Cyngor ar Bopeth drwy’r broses ‘Help i Hawlio’.

Ailadroddodd y Cynghorydd Shotton ei bryderon ynghylch y broses Help i Hawlio a oedd yn eithrio cymorth cyllidebu personol, sydd mawr ei angen. Siaradodd y Rheolwr Budd-daliadau am ba mor bwysig yr ydoedd i'r tîm barhau â'r gefnogaeth honno, er heb gyllid gan yr Adran Gwaith a Phensiynau. Er na phennwyd canlyniadau'r broses Help i Hawlio ar hyn o bryd, roedd pryderon mai dim ond tan y dyddiad pan dderbyniodd cwsmeriaid eu taliad Credyd Cynhwysol llawn cyntaf y darparwyd y gefnogaeth.

Wrth dynnu sylw at bwysigrwydd codi ymwybyddiaeth o waith y tîm, awgrymodd y Cynghorydd Dolphin y gallai'r Aelodau helpu neu y gallai'r tîm ymgysylltu'n uniongyrchol â thrigolion mewn digwyddiadau cymunedol lleol. Dywedodd y Rheolwr Budd-daliadau fod y tîm yn bwriadu mynychu dwy ?yl leol sydd ar y gorwel ac roedd hi'n croesawu ceisiadau iddynt fynd i ddigwyddiadau tebyg. Ar y model Help i Hawlio, roedd mynediad at ddata yn broblem ond byddai'r tîm yn parhau i fonitro cynnydd. O ran y Dreth Ystafell Wely, cytunodd i roi'r wybodaeth ddiweddaraf am nifer y bobl sy'n aros i symud i lety llai, gan gynnwys y 58 o bobl yr adroddwyd amdanynt ym mis Hydref 2017. Er mai datrysiad tymor byr oedd DHP, parhaodd y gefnogaeth honno os nad oedd opsiwn arall ar gael.

Awgrymodd y Cynghorydd Brown y gellid cynnwys taflen ar fentrau fel y Cynllun Lleihau Treth y Cyngor (CTRS) gyda biliau Treth y Cyngor a Datganiadau Rhent, a gellid ei dosbarthu mewn cynlluniau chwarae haf. Dywedodd y Rheolwr Budd-daliadau fod y gostyngiad mewn hawliadau CTRS wedi bod yn bryder a bod hawlwyr cymwys yn cael eu tracio a'u monitro i helpu gydag ailgyflwyno hawliadau. Roedd hyrwyddo'r CTRS yn cael ei symud ymlaen trwy weithgor mewnol a fyddai'n croesawu syniadau gan yr Aelodau.

Cyfeiriodd y Cynghorydd Brown hefyd at nifer y tenantiaethau diogelu sy'n derbyn cefnogaeth gan y tîm  ...  view the full Cofnodion text for item 6.

Pwrpas:        I ddarparu diweddariad gweithredol ar gasglu rhent a lefelau ôl-ddyledion presennol.

Cyflwynodd y Prif Swyddog (Tai ac Asedau) y diweddariad chwarterol ar gasglu rhent gan gynnwys y sefyllfa ddiweddaraf ar gyfer y flwyddyn ariannol gyfredol, yn dilyn yr adroddiad diweddaru diwethaf ym mis Chwefror 2019.

Dywedodd y Rheolwr Refeniw fod ôl-ddyledion rhent yn £1.88m ar ddiwedd y flwyddyn 2018/19 a oedd yn ostyngiad o £0.26m ers mis Chwefror. Roedd hyn yn adlewyrchu sefyllfa lle'r oedd ôl-ddyledion rhent yn dechrau sefydlogi ac yn dangos effaith ymyrraeth gynnar gan y tîm i ymgysylltu â thenantiaid sy'n dioddef anawsterau. Dangosodd dadansoddiad o fandiau ôl-ddyledion rhent a gylchredwyd fod mwyafrif yr achosion â symiau is o ôl-ddyledion yn ddyledus. Dangosodd dadansoddiad o'r ffigurau fod Diwygio Lles yn ffactor allweddol i denantiaid sy'n mynd i ôl-ddyledion ac roedd y rhan fwyaf o'r cartrefi sy'n derbyn Credyd Cynhwysol yn cael eu cyflymu i daliadau a reolir er mwyn osgoi’r sefyllfa rhag gwaethygu. Mae'n anochel bod y cynnydd mewn symud o Fudd-dal Tai i Gredyd Cynhwysol wedi creu problemau llif arian wrth i daliadau a reolir gael eu talu i'r Cyngor mewn ôl-ddyledion gan yr Adran Gwaith a Phensiynau (DWP). Oherwydd amseriad y taliadau hynny, roedd yn fwy tebygol bod ôl-ddyledion rhent oddeutu £1.69m a oedd fwy neu lai yr un sefyllfa â'r flwyddyn flaenorol.

Dywedodd y Prif Swyddog, er bod ôl-ddyledion rhent yn sefydlogi, y byddai effaith llif arian ac oedi taliadau yn anochel yn dylanwadu ar y ffigur terfynol.

Rhannodd y Cynghorydd Dave Hughes ei siom ynghylch canlyniad achos llys diweddar yn ymwneud ag adennill rhent na dalwyd am gyfnod hir.

O ran y band ôl-ddyledion, dywedodd y Cynghorydd Brown nad oedd y wybodaeth yn peri gormod o bryder gan fod rhai o'r lefelau is yn cynnwys taliadau debyd uniongyrchol misol ac nad oeddent yn dechnegol mewn ôl-ddyledion. Cefnogodd yr adnoddau ychwanegol i reoli llwythi achosion cynyddol ac ar reoli risg, awgrymodd y gellid archwilio cynllun cymhelliant teyrngarwch tenantiaid ymhellach i leihau ôl-ddyledion rhent a diogelu buddsoddiad tai y Cyngor. Dywedodd y Prif Swyddog fod hyn yn cael ei ystyried. O ran adnoddau, rhoddodd ddiweddariad byr ar swyddi gwag uwch reolwyr ac ailstrwythuro'r tîm. Mewn ymateb i gwestiwn pellach, cytunodd y Rheolwr Refeniw i ddarparu gwybodaeth am gyfanswm colli incwm rhent o'r 30 dadfeddiant am beidio â thalu rhent yn ystod 2018/19.

Wrth ganmol ymdrechion y tîm, croesawodd y Cynghorydd Shotton gyflwyno meddalwedd tai a fyddai’n helpu i fonitro patrymau talu a nodi achosion risg posibl.

Cyfeiriodd y Cynghorydd Dolphin at daliadau a reolir mewn ôl-ddyledion ac awgrymodd y gellid gofyn i denantiaid newydd dalu o leiaf hanner y swm sy'n ddyledus fel cyfraniad cychwynnol. Nodwyd bod rhai landlordiaid yn gwrthod taliadau a reolir a bod angen i aelwydydd flaenoriaethu biliau eraill.

Gofynnodd y Cynghorydd Lloyd am y rhent cyfartalog a delir gan denantiaid y Cyngor o'i gymharu ag eraill, ac a oedd y wybodaeth am fandiau ôl-ddyledion rhent yn berthnasol i denantiaid newydd neu denantiaid presennol. Dywedodd y Rheolwr Refeniw ei fod yn gyfuniad o'r ddau a bod y Tîm Ymyrraeth Tai yn  ...  view the full Cofnodion text for item 7.

Pwrpas:        Rhoi diweddariad ar y cynnydd sy’n cael ei wneud o ran y Cynllun Gweithredu Digartrefedd Lleol.

Cyflwynodd y Prif Swyddog y wybodaeth ddiweddaraf am y cynnydd gyda chynllun gweithredu'r Cyngor i gefnogi'r Strategaeth Digartrefedd ranbarthol.

Rhoddodd drosolwg o'r gweithgareddau o dan y tair thema a oedd yn adlewyrchu blaenoriaethau lleol. Ar y thema ‘Pobl’, gwnaed cynnydd da o ran ehangu’r ystod o gefnogaeth sydd ar gael i bobl ifanc. Tynnwyd sylw at yr ap ‘Streetlink’ a alluogodd aelodau’r cyhoedd i riportio pobl sy’n cysgu allan i ysgogi cefnogaeth gan y gweithiwr allgymorth lleol. Ar y thema ‘Cartrefi’, roedd gwaith y Tîm Datrysiadau Tai yn cynnwys cynyddu mynediad i lety rhent preifat. O ran ‘Gwasanaethau’, byddai llwyddiant y peilot Atal Dadfeddiannu yn cael ei gyflwyno i dimau eraill.

Siaradodd y Cynghorydd Brown am yr anhawster i gynyddu mynediad i lety rhent sector preifat. Yn ystod y drafodaeth, cyfeiriodd at achos cymhleth yn ymwneud ag unigolyn a oedd yn cysgu allan. Dywedodd y Prif Swyddog fod y gwasanaeth eisoes wedi ymgysylltu'n helaeth â'r unigolyn ar sawl achlysur i gynnig cefnogaeth. O ran capasiti yn y Lloches Nos, esboniodd yr Arweinydd Tîm y byddai'r ddarpariaeth yn cynyddu yn dilyn peilot llwyddiannus. O ran llety rhent preifat, siaradodd am gynlluniau i ymgysylltu â landlordiaid preifat mewn ymgais i oresgyn rhwystrau.

Dywedodd y Cynghorydd Dave Hughes fod tywydd gwael diweddar wedi effeithio ar argaeledd yn y Lloches Nos a chroesawodd gynlluniau i ehangu capasiti.

O ran llety rhent preifat, siaradodd y Cynghorydd Shotton am argaeledd mewn tafarn wag. Cafodd ei sylwadau am gynllun llety modiwlaidd yn Ne Cymru eu cydnabod gan y Prif Swyddog a ddywedodd y byddai adroddiad ar oblygiadau cynllun tebyg yn Sir y Fflint yn cael ei ystyried gan y Cabinet.

Cynigiwyd yr argymhelliad gan y Cynghorydd Reece a'i eilio gan y Cynghorydd Ron Davies.

PENDERFYNWYD:

Bod y Pwyllgor yn cefnogi'r diweddariadau a ddarperir yn erbyn y Cynllun Gweithredu Lleol ar gyfer Digartrefedd.

Nid oedd unrhyw aelodau o’r cyhoedd na’r wasg yn bresennol.