Manylion y penderfyniad

That the Committee reviews and comments on the cost pressures and overall budget strategy, and advises on any areas of cost efficiency it would like to see explored further.

Cyflwynodd y Rheolwr Cyllid Corfforaethol adroddiad ar sefyllfa ddiweddaraf Cyllideb Refeniw Cronfa'r Cyngor 2023/24 yn dilyn derbyn Setliad Dros Dro Llywodraeth Leol Cymru a’r broses ffurfiol o osod cyllideb.

Roedd Cam 1 y broses gyllideb wedi sefydlu gwaelodlin gadarn o bwysau costau ar draws y portffolios, a rannwyd mewn sesiynau briffio i Aelodau. Fel rhan o Gam 2, roedd y Pwyllgorau Trosolwg a Chraffu r?an yn cael eu gwahodd i adolygu pwysau costau yn fanwl, oedd yn cyfrannu at y gofynion ychwanegol yng nghyllidebau eu portffolios ynghyd ag opsiynau ar gyfer lleihau costau portffolios.   Atgoffwyd Aelodau bod y sefyllfa ddiweddaraf a adroddwyd i’r Cabinet ym mis Tachwedd yn cynghori y gallai risgiau sy’n weddill gynyddu’r gofyniad cyllideb ychwanegol i tua £32 miliwn. Oherwydd maint y bwlch posibl yn y gyllideb, gofynnwyd i bob gwasanaeth ddynodi opsiynau i reoli eu gwasanaethau ar gyllideb lai. Yn ogystal â chael trosolwg o opsiynau lleihau’r gyllideb i bob portffolio, gwahoddwyd y Pwyllgor i adolygu datrysiadau mewn Gwasanaethau Corfforaethol ac Asedau a nodi unrhyw feysydd effeithlonrwydd cost pellach y gellid eu harchwilio. 

Dywedodd y Rheolwr Cyllid Corfforaethol fod y setliad dangosol i Sir y Fflint yn gynnydd o tua £19.5 miliwn (8.4%), ac er ei fod yn uwch na’r cyfartaledd cenedlaethol, ni fydd yn debygol o fodloni ond tua 50% o bwysau costau’r Cyngor.     Roedd y goblygiadau a’r meysydd risg sy’n weddill yn cael eu hadolygu i roi diweddariad ar lafar i’r Cabinet ar 20 Rhagfyr cyn adrodd yn ffurfiol ym mis Ionawr. Bydd y sefyllfa ddiweddaraf yn cael ei hadrodd i’r Pwyllgor Trosolwg a Chraffu Adnoddau Corfforaethol ar 12 Ionawr ynghyd ag adborth o bob sesiwn Trosolwg a Chraffu a byddai ar agor i bob Aelod. Byddai cynigion cyllideb terfynol, yn cynnwys gosod treth y cyngor, yn dilyn ym mis Chwefror.

Rhoddodd y Prif Weithredwr, y Prif Swyddog  (Llywodraethu), y Rheolwr Cyllid Corfforaethol, Rheolwr Corfforaethol (Pobl a Datblygu Sefydliadol) a’r Rheolwr Corfforaethol (Rhaglen Gyfalaf ac Asedau) gyflwyniad manwl yn trafod pwysau costau mewn Gwasanaethau Corfforaethol ac Asedau, fel a ganlyn:

·         Pwrpas a Chefndir

·         Atgoffa am Sefyllfa Gyllideb y Cyngor

·         Pwysau costau corfforaethol / Gostyngiadau yn y gyllideb / Effeithlonrwydd yn y gorffennol:

o   Llywodraethu

o   Pobl ac Adnoddau

o   Asedau

o   Prif Weithredwr

o   Canolog a Chorfforaethol

·         Y Camau Nesaf

Yn dilyn y cyflwyniad, ymatebodd swyddogion ac Aelodau’r Cabinet i gwestiynau a sylwadau gan y Pwyllgor. Ar gais y Cynghorydd Alasdair Ibbotson, cytunodd y Rheolwr Corfforaethol (Rhaglen Gyfalaf ac Asedau) i roi mwy o wybodaeth i’r Pwyllgor am yr asedau amaethyddol oedd wedi cyfrannu at y pwysau costau.

Diolchodd y Cynghorydd Dave Hughes i Arweinydd y Cyngor a’r Prif Weithredwr am eu hymdrechion o ran y setliad dangosol positif ac awgrymodd efallai y byddai’r Pwyllgor yn dymuno gwneud hynny’n ffurfiol, ynghyd â Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol Llywodraeth Cymru. Diolchodd i’r Rheolwr Cyllid Corfforaethol a’i dîm am eu gwaith gwerthfawr.

Dywedodd y Cynghorydd Ian Roberts mai ymdrechion holl swyddogion ac Aelodau’r Cyngor cyfan oedd wedi arwain at y canlyniad o ran y setliad.   Rhoddodd sicrwydd y byddai gwaith yn parhau gyda Chymdeithas Llywodraeth Leol Cymru i ofyn am adolygiad o’r fformiwla cyllido.

Soniodd y Cadeirydd am effaith cyllid canlyniadol sy’n cael ei drosglwyddo o Lywodraeth y DU i Lywodraeth Cymru. Roedd yn croesawu’r setliad gwell yr oedd y Pwyllgor wedi gwneud sylwadau ysgrifenedig arno a chyfeiriodd at y cyfnod ymgynghori presennol.

Eglurodd y Rheolwr Cyllid Corfforaethol, er y setliad positif, bod dyraniad cyllido y pen Sir y Fflint yn dal yn 20fed o’r 22 awdurdod yng Nghymru.

Er bod y Prif Weithredwr yn croesawu’r setliad dros dro, atgoffodd Aelodau am y ffigwr setliad dangosol o 2.4% ar gyfer 2024/25 (fel rhan o setliad tair blynedd, sef y drydedd flwyddyn).

Cafodd yr argymhellion, oedd yn adlewyrchu’r drafodaeth, eu cynnig a’u heilio gan y Cynghorwyr Bill Crease a Chris Dolphin.

PENDERFYNWYD:

(a)       Wedi adolygu pwysau costau Gwasanaethau Corfforaethol ac Asedau, bod sylwadau ar Ddiogelwch Seibr TGCh yn cael eu hadrodd i’r Cabinet.

(b)       Wedi adolygu opsiynau’r Gwasanaethau Corfforaethol ac Asedau i leihau cyllidebau, rhoi gwybod i’r Cabinet am sylwadau ar Ganolfannau Cysylltiadau; a

(c)       Nad oes meysydd o effeithlonrwydd costau i’w harchwilio ymhellach.