Manylion y penderfyniad

To inform Members of the grant claim certification by Audit Wales for the year ended 31 March 2020.

Cyflwynodd y Rheolwr Cyllid Corfforaethol adroddiad blynyddol Archwilio Cymru ynghylch ardystio hawliadau grant ar gyfer y flwyddyn yn gorffen 31 Mawrth 2020. Gwelwyd gostyngiad sylweddol yn nifer yr hawliadau a ardystiwyd eleni o ganlyniad i newidiadau a wnaed i flaenoriaethau archwilio allanol a osodwyd gan Lywodraeth Cymru.

O gyfanswm cyffredinol y grantiau, sef £106.6m, roedd yr addasiad net i’r hawliadau’n gynnydd cymharol fychan yn y swm a dderbyniodd y Cyngor sef £133. Roedd canfyddiadau ac argymhellion yr adroddiad yn cael eu prosesu drwy gyfres o gamau gweithredu sydd wedi eu cynnwys yn y cynllun gweithredu rheoli y cytunwyd arno. O ganlyniad i’r gostyngiad yn nifer yr hawliadau grant, gofynnwyd i gydweithwyr o Archwilio Mewnol adolygu sampl o’r grantiau a oedd yn weddill; gwnaeth y canfyddiadau hynny helpu i ddarparu sicrwydd ychwanegol ynghylch rheolyddion, a chydymffurfiaeth â thelerau ac amodau.

Rhoddodd Mike Whiteley o Archwilio Cymru grynodeb o’r prif ganfyddiadau a chadarnhaodd nad amharwyd ar y gwaith archwilio gan fod dau hawliad wedi eu cyflwyno ar ôl y dyddiad cau oherwydd sefyllfa’r argyfwng.  Esboniodd fod ffi gyffredinol y gwaith ardystio’n is na’r disgwyl ac ymgysylltwyd yn gadarnhaol â swyddogion y Cyngor drwy gydol y broses. Gan ei bod yn ofynnol gan Lywodraeth Cymru i sefydlu cywirdeb tystysgrifau landlordiaid ar gyfer Rhyddhad Eiddo Gwag (argymhelliad 5), cafwyd trafodaethau gyda swyddogion ynghylch y camau a gymerwyd gan y Cyngor ac fe’u hystyriwyd yn rhai rhesymol ac ni fu’n rhaid cymryd unrhyw gamau dilynol wedi hynny.

Wrth ymateb i gwestiynau gan Allan Rainford, rhoddodd Mike Whiteley grynodeb o’r dull profi sampl a ddefnyddiwyd ar gyfer hawliadau cymhorthdal tai y mae’r materion yn cael eu datrys yn eu cylch ar hyn o bryd.  Roedd yn anochel y ceir rhai gwallau yn ad-daliadau rhent y Cyfrif Refeniw Tai oherwydd nifer yr hawliadau a newidiadau drwy gydol y flwyddyn. Serch hynny, mae’n bwysig nodi bod tystiolaeth eglur o hyfforddiant parhaus yn y timau i ymdrin â’r materion hynny. Wrth ymateb i ymholiad am argymhelliad 5 ynghylch ardrethi annomestig, soniwyd bod tua 1,000 eiddo gwag wedi eu cynnwys yn yr adran berthnasol ar y ffurflen hawlio.

O ran adolygiad Archwilio Mewnol, rhoddwyd esboniad gan y Rheolwr Cyllid Corfforaethol am fater yn ymwneud â’r Grant Teithio Rhatach a chadarnhaodd fod hyfforddiant yn cael ei gynnal ar gyfer y gweithlu a bod y gweithdrefnau wedi eu hadolygu er mwyn sicrhau bod hawliadau’n cael eu hardystio ar y lefel briodol.

Cynigiodd y Cynghorydd Martin White y dylid cefnogi’r argymhelliad ac eiliwyd hynny gan Sally Ellis.

PENDERFYNWYD:

Nodi cynnwys adroddiad Ardystiad Hawl Grant ar gyfer 2019/20 ac Adolygiad Grantiau Archwilio Mewnol 2019/20.