Penderfyniadau

Rhoddodd y Prif Weithredwr gyflwyniad ar y trefniadau llywodraethu a oedd ar waith yn ystod yr ymateb i’r argyfwng.Cyfeiriodd at y canlynol:

·         Cronoleg genedlaethol

·         Cronoleg leol

·         Strwythur gorchymyn - hierarchaeth / pobl a grwpiau

·         Gwneud penderfyniadau a rheoli risg

·         Rheoli Risg Ariannol

·         Cynllunio adferiad

·         Myfyrio

Mae’r trosolwg o’r strwythur llywodraethu yn dangos y rhyngweithio rhwng y Tîm Ymateb a Rheoli Argyfwng (aur) a’r grwpiau tactegol (arian) a gweithredol (efydd), gan gynnwys Iechyd a Gofal Cymdeithasol a Thlodi, y mae eu gwaith wedi’i gydnabod yn genedlaethol.Roedd rheoli risg ariannol yn faes arwyddocaol a oedd yn cynnwys olrhain a monitro’r holl risgiau refeniw a chyfalaf, gan gynnwys colli incwm.Gweithiodd y Cyngor yn agos gyda Llywodraeth Cymru ar broffilio risgiau ariannol a chael mynediad i gyllid argyfwng cenedlaethol.Mae’r risgiau sylweddol yn Chwarter 2 yn dibynnu ar ffrydiau ariannu newydd Llywodraeth Cymru a cheir pryderon penodol ynghylch y pwysau yn y gaeaf, fel y pwysau ar y sector iechyd. Fel rhan o’r gwaith adfer, bydd y Bwrdd Adfer yn derbyn y Strategaeth Adfer cyn i’r trefniadau democrataidd arferol ailddechrau ym mis Medi.

To explain:

1)    How we have managed risk and maintained the internal control environment in respect of services that have:

a.    needed to be altered due to the lockdown restrictions

b.    been ceased due to restrictions and

c.    been introduced to respond to the emergency;

2)    The assurance work that has been undertaken by Internal Audit to review the controls put in place within the Council, which have found high levels of assurance in the work that has been undertaken”.

Rhoddodd y Prif Archwilydd gyflwyniad ar reoli risg a chynnal yr amgylchedd rheoli mewnol mewn perthynas â newidiadau i wasanaethau yn ystod yr argyfwng. Roedd y cyflwyniad yn rhoi sylw i:

·         Y cyd-destun cyn y Coronafeirws

·         Rheoli Risg - cyd-destun presennol

·         Amddiffynfeydd blaen - perthnasedd

·         Ymateb Archwilio Mewnol - hyd yma

·         Rheoli Sicrwydd Argyfwng

·         Prosiect Herio Datganiad Dull Risgiau

·         Ymateb Archwilio Mewnol - i’r dyfodol

Er bod Cynllun Archwilio 2020/21 wedi’i baratoi ar ddechrau’r flwyddyn, bydd angen rhannu cynllun diwygiedig ym mis Medi i gynnwys y risgiau oherwydd yr argyfwng. Amlygodd y cyflwyniad nifer o reolaethau allweddol sy’n hanfodol i'r broses adfer ac sy’n gofyn am ddull gweithio gwahanol.

Drwy gydnabod yr angen i swyddogion ymateb i’r argyfwng, roedd y tîm Archwilio Mewnol wedi canolbwyntio ar gwblhau gwaith cynghorol a sicrwydd 2019/20 ynghyd â’r Datganiad Llywodraethu Blynyddol. Roedd y tîm wedi ychwanegu gwerth at nifer o feysydd, gan gynnwys cynrychiolaeth ar y Tîm Ymateb a Rheoli Argyfwng a’r cynllun Profi, Olrhain a Diogelu.Roedd gwaith archwilio 2020/21 yn cynnwys adolygiad o’r ‘5 Penderfyniad Ariannol Allweddol’ a oedd yn edrych ar y defnydd o gronfeydd wrth gefn brys a chapasiti cartrefi gofal. Daeth yr adolygiad i’r casgliad bod rheolaethau cryf yn eu lle. Roedd gwaith archwilio’r dull Sicrwydd Rheoli Argyfwng yn darparu sicrwydd ar gefnogi’r amddiffynfeydd blaen ac wedi’i rannu ag Archwilio Cymru.

Diolchodd y Cadeirydd i’r Prif Weithredwr am rannu diweddariadau rheolaidd gyda’r aelodau mewn perthynas ag ymateb y Cyngor i’r argyfwng.

Wrth ganmol ymateb a threfniadau brys y Cyngor, dywedodd Sally Ellis y byddai angen sicrwydd tebyg ar gyfer y trefniadau adfer fel maes risg posibl.Dywedodd y Prif Weithredwr bod y Bwrdd Adfer yn derbyn diweddariadau rheolaidd ar yr ymateb parhaus a bod risgiau agored wedi’u nodi yn y Strategaeth Adfer Dros Dro a fydd wedi’i chwblhau erbyn mis Medi cyn i’r pwyllgorau ddechrau cyfarfod eto. O ran cyfuno dysgu, mae’r uwch swyddogion ar fin ystyried canlyniadau amrywiol, gan gynnwys arferion gweithio diogel ac mae’r holl grwpiau tactegol (arian) yn paratoi adroddiadau cloi gydag argymhellion i’r dyfodol. Ar y cynnydd posibl mewn achosion o dwyll yn ystod y pandemig, darparodd y swyddogion enghreifftiau o waith rhagweithiol Archwilio Mewnol yn perfformio gwiriadau diwydrwydd dyladwy ar gymhwystra ceisiadau grant.Yn ogystal, mae gwaith ar y Sicrwydd Rheoli Argyfwng yn dangos nad oedd y systemau ariannol a oedd yn gweithio o bell yn ystod y cyfnod wedi newid, gan ddarparu sicrwydd o ran atal twyll.

Mewn ymateb i gwestiwn gan Allan Rainford, eglurodd y swyddogion rôl allweddol y Rheolwr Archwilio Mewnol mewn perthynas â phrosiect Ysbyty’r Enfys.Rhoddodd y Prif Weithredwr drosolwg bras o sefyllfa bresennol y prosiect.

Manteisiodd y Cynghorydd Banks ar y cyfle hwn i ganmol y Prif Weithredwr a’r Uwch Swyddogion am eu gwaith i ymateb i’r argyfwng.

Hefyd, fe ganmolodd y Cadeirydd waith y swyddogion yn ystod y cam ymateb i argyfwng.

There were no members of the press in attendance.

Cymeradwywyd cofnodion y cyfarfod a gynhaliwyd ar 29 Ionawr 2020, fel y’u cynigiwyd gan y Cynghorydd Dunbobbin a’u heilio gan y Cynghorydd Johnson.

PENDERFYNWYD:

Cymeradwyo’r cofnodion fel cofnod cywir a gofyn i’r Cadeirydd eu llofnodi.

Datganwyd y cysylltiadau canlynol â’r Datganiad Cyfrifon Drafft (eitem 4 ar y rhaglen):

Y Cynghorydd Axworthy - Aelod Bwrdd NEW Homes

Y Cynghorydd Dunbobbin - Cadeirydd Corff Llywodraethu Ysgol Uwchradd Cei Connah (Rhaglen Ysgolion yr 21ain Ganrif)

To endorse the Annual Governance Statement 2019/20 to be attached to the Statement of Accounts for adoption.

Cyflwynodd y Prif Weithredwr Ddatganiad Llywodraethu Blynyddol 2019/20 sy'n cyd-fynd â'r Datganiad Cyfrifon.Mae’r adroddiad yn nodi’r broses ar gyfer paratoi’r Datganiad Llywodraethu Blynyddol a'r dull arfaethedig nad oedd yn bosibl eleni oherwydd yr argyfwng cenedlaethol.Mae’r adroddiad hefyd yn nodi y byddai mewnbwn y Pwyllgor Archwilio yn rhan hanfodol o broses 2020/21.

Siaradodd y Prif Weithredwr am bwysigrwydd y Datganiad Llywodraethu i reoli risgiau o un flwyddyn i'r llall drwy gymryd camau lliniaru i fynd i’r afael â materion strategol arwyddocaol e.e. gwella gallu’r gwasanaeth gofal preswyl i reoli’r argyfwng, cefnogi pobl sy’n cysgu allan a chynyddu gallu'r Cyngor i bennu cyllideb gytbwys er gwaethaf yr heriau.

Mewn ymateb i gwestiwn gan y Cynghorydd Johnson yngl?n ag adolygu camau lliniaru i ymateb i’r argyfwng cenedlaethol, roedd y Prif Weithredwr yn cydnabod y byddai’r effaith ar 2020/21 yn un sylweddol e.e. ar herio lefelau dyledion Treth y Cyngor ac ôl-ddyledion rhent.Dywedodd y byddai Strategaeth Adfer y Cyngor yn cael ei hargymell i’r Bwrdd Adfer Trawsbleidiol gan geisio cytundeb i gynnal cyfarfod o’r Pwyllgorau Trosolwg a Chraffu ddiwedd mis Medi i asesu’r effaith ar bob portffolio a’r camau lliniaru.

Gofynnodd Sally Ellis bod y Datganiad Llywodraethu yn adlewyrchu’r ymrwymiad i fwy o aelodau ddarparu mewnbwn arno, nad oedd yn bosibl eleni oherwydd yr argyfwng. Cytunodd y Prif Weithredwr â hyn a dywedodd y byddai’r broses a’r amserlen i sicrhau’r ymgysylltiad hwn yn Chwarter 4 yn cael ei rhannu gyda’r Pwyllgor yn yr hydref.

Mewn ymateb i gwestiwn ar ganlyniadau yn sgil yr argyfwng, dywedodd y Prif Weithredwr fod gwaith ar y dull rheoli risg yn mynd rhagddo’n dda iawn gydag asesiadau risg cynhwysfawr i gynorthwyo i liniaru risgiau a rheoli’r argyfwng.Bydd y Pwyllgor yn derbyn y chwe chofrestr risgiau adfer, a dybiwyd gan gynlluniau busnes, ar ôl y cyfarfod.Siaradodd y Prif Archwilydd am fuddion perthnasau gwaith effeithiol gyda thimau perfformiad a risg ac am ddiffinio rolau a chyfrifoldebau yn glir.O ran yr angen am gydbwysedd rhwng camau gweithredu rhagweithiol ac ataliol i ymateb i ddigwyddiadau arwyddocaol, dywedodd y swyddogion fod cadernid Cynlluniau Parhad Busnes - gan gynnwys prawf senario pandemig ffug y flwyddyn flaenorol - fel rhan o’r Gwasanaeth Rhanbarthol i Gynllunio Rhag Argyfwng wedi bod yn fuddiol iawn wrth baratoi ar gyfer yr her.

Holodd Allan Rainford am wirio meysydd effeithiolrwydd fframwaith llywodraethu’r Cyngor yn annibynnol. Soniodd y Prif Weithredwr am enw da’r Cyngor wrth weithredu ar adborth gan heriau cyfoedion, fel yr adroddir yn rheolaidd i’r Pwyllgor. Amlygodd fod gweithio mewn partneriaeth ar lefel ranbarthol yn un o gryfderau’r Cyngor ers peth amser bellach, a bod tystiolaeth o hynny i’w gweld yn aml mewn adroddiadau gan bartneriaid fel Archwilio Cymru, Estyn ac Arolygiaeth Gofal Cymru.Mae Llywodraeth Cymru wedi amlygu rôl arweiniol y Cyngor wrth ddarparu prosiect Profi, Olrhain a Diogelu Gogledd Cymru fel enghraifft o arfer da.

Cafodd yr argymhelliad ei gynnig a’i eilio gan y Cynghorydd Dunbobbin a Sally Ellis.

PENDERFYNWYD:

Cefnogi Datganiad Llywodraethu Blynyddol 2019/20, sy’n cynnwys yr ymrwymiad i gynyddu cyfranogiad aelodau o’r flwyddyn nesaf, a’i atodi at y Datganiad Cyfrifon er mwyn eu mabwysiadu.

Cyflwynodd y Rheolwr Cyllid Dros Dro (Cyfrifyddiaeth Dechnegol) yr Adroddiad Blynyddol drafft ar gyfer Rheoli Trysorlys 2019/20 i’w adolygu a’i argymell i'r Cabinet. Hefyd, rhannwyd diweddariad Chwarter 1 ar Bolisi Rheoli Trysorlys, Strategaeth ac Arferion 2020/21 er gwybodaeth, ynghyd â’r cylch adrodd.

Wrth baratoi i gymeradwyo Strategaeth Rheoli Trysorlys 2020/21, bydd pob aelod yn derbyn gwahoddiad i’r sesiwn hyfforddiant blynyddol ym mis Rhagfyr, a fydd wedi’i hwyluso gan yr Ymgynghorwyr Rheoli Trysorlys. Bydd manylion yr hyfforddiant ar gael yn nes at yr amser. Crynhowyd prif feysydd Adroddiad Blynyddol 2019/20, megis lefel isel barhaus y cyfraddau llog a’r arenillion ar fuddsoddiadau. Roedd y gweithgareddau benthyca yn cynnwys dyrannu benthyciadau i NEW Homes i ariannu’r cynllun adeiladu tai Cyngor.

O ran diweddariad Chwarter 1 2020/21, er gwaethaf yr heriau yn sgil yr argyfwng, mae'r swyddogaeth rheoli trysorlys mewn sefyllfa weddol gref oherwydd gwaith y Tîm Cyllid.Tra bod y Strategaeth Fuddsoddi gyda'r Swyddfa Rheoli Dyledion yn adlewyrchu'r flaenoriaeth a roddir i ddiogelu cronfeydd, mae’r Cyngor yn ddiweddar wedi dechrau buddsoddi unwaith eto gyda Chronfeydd Marchnad Arian a oedd yn cynnig arenillion gwell.

Roedd Allan Rainford yn falch o nodi na fu unrhyw achos o dorri strategaeth y Cyngor. Mewn ymateb i gwestiynau ar gyfraddau llog, dywedodd y Rheolwr Cyllid Dros Dro nad oeddynt yn disgwyl cynnydd mewn cyfraddau tymor byr. O ran benthyca, mae gwaith monitro rheolaidd yn cael ei wneud i asesu benthyca hirdymor a thymor byr gydag adolygiadau misol i drafod y gofynion.

O ran benthyca tymor byr, cyfeiriodd y Cynghorydd Johnson at y gwahaniaeth yn ffioedd broceriaeth awdurdodau lleol ers y llynedd. Dywedodd y Rheolwr Cyllid Dros Dro y byddai’n edrych i mewn i hyn a darparu ymateb ar wahân.

Cynigiwyd yr argymhellion gan Allan Rainford, gyda’r Cynghorydd Johnson yn eilio.

PENDERFYNWYD:

(a)       Nodi Adroddiad Blynyddol Rheoli Trysorlys 2019/20, heb dynnu unrhyw fater i sylw’r Cabinet ym mis Medi; a

(b)       Nodi diweddariad Chwarter 1 Rheoli Trysorlys 2020/21.

Cyflwynodd y Rheolwr Cyllid Dros Dro (Cyfrifyddiaeth Dechnegol) yr wybodaeth ariannol atodol sy’n cyd-fynd â Datganiad Cyfrifon drafft 2019/20, yn unol â’r cais a wnaethpwyd yn y Rhybudd o Gynnig a gymeradwywyd gan y Cyngor yn 2013.

Er bod y Prif Weithredwr yn croesawu’r gostyngiad yn nifer yr ymgynghorwyr a gyflogwyd, roedd yn pryderu ynghylch costau yn ymwneud â dwy swydd, un yn weithiwr i’r Cyngor a’r llall yn drefniant dros dro, gan nad oeddynt wedi derbyn digon o arolygiaeth reolaethol. Gan gydnabod yr anawsterau wrth recriwtio i ofal cymdeithasol a’r costau uchel sy’n berthnasol i raddfeydd y swyddi, dywedodd fod y ddau achos wedi’u herio a bod sicrwydd wedi’i dderbyn bod cyngor cadarn wedi’i ddarparu i reolwyr sy’n goruchwylio i atal hyn rhag digwydd eto.Fel cam pellach, mae cydweithwyr Adnoddau Dynol yn mynd i fonitro unrhyw achos pellach o arolygiaeth wael lleoliad asiantaeth o fewn gofal cymdeithasol.

Cynigodd y Cynghorydd Johnson bod yr argymhelliad yn cael ei gymeradwyo, ac eiliwyd hynny gan y Cynghorydd Dunbobbin.

PENDERFYNWYD:

Nodi’r adroddiad.

Cyflwynodd y Rheolwr Cyllid Corfforaeth Ddatganiad Cyfrifon Drafft 2019/20 (yn amodol ar archwiliad) er gwybodaeth.Roedd y datganiad yn cynnwys y Cyfrifon Gr?p, gan gynnwys is-gwmnïau ym mherchnogaeth lwyr y Cyngor, a’r Datganiad Llywodraethu Blynyddol a fydd yn cael ei drafod nes ymlaen. Bydd y Pwyllgor yn derbyn y cyfrifon archwiliedig terfynol ar 9 Medi i’w cymeradwyo, yn barod i’w cyhoeddi erbyn y dyddiad cau statudol (sef 15 Medi).

Rhoddodd y Rheolwr Cyllid Corfforaethol a’r Rheolwr Cyllid Dros Dro (Cyfrifyddiaeth Dechnegol) gyflwyniad ar y cyd gan gyfeirio at y materion canlynol:

·         Pwrpas a Chefndir y Cyfrifon

·         Cynnwys a Throsolwg

·         Cyfrifoldeb am y Cyfrifon

·         Gr?p Llywodraethu Cyfrifon

·         Cysylltiadau â Monitro’r Gyllideb

·         Penawdau – Cronfa'r Cyngor, Cronfeydd Refeniw Wrth Gefn, Cyfalaf a’r Cyfrif Refeniw Tai

·         Newidiadau i Gyfrifon 2019/20

·         Cyfrifon Gr?p

·         Effaith Covid-19

·         Amserlen a Chamau Nesaf

·         Effaith y Terfynau Amser Cynharach

·         Cyfrifon Cronfa Bensiynau Clwyd

Holodd Allan Rainford am archwiliad cyhoeddus y cyfrifon a dywedwyd wrtho y byddai apwyntiad yn cael ei wneud yn un o adeiladau’r Cyngor, gan gadw at y mesurau cadw pellter corfforol, os nad oedd modd delio â cheisiadau o'r fath yn electronig. Pan ofynnwyd am yr heriau wrth gynhyrchu’r cyfrifon yn ystod argyfwng y pandemig dywedodd y Rheolwr Cyllid Corfforaethol bod trefniadau gweithio hyblyg eisoes yn rhan o'r arferion busnes arferol a bod timau wedi estyn y trefniadau yma.O ran cywirdeb ffigyrau, rhoddodd sicrwydd na fu newid i’r technegau amcangyfrif a bod y broses sicrhau ansawdd gadarn wedi’i chryfhau ymhellach wrth i dimau eraill wirio’r ffigyrau hefyd.

Rhoddodd Matt Edwards, Archwilio Cymru, sicrwydd bod cysylltiad rheolaidd wedi ei wneud â’r tîm cyllid drwy gydol y broses i ddelio â materion a oedd yn dod i'r amlwg er mwyn lleihau risgiau a heriau yn sgil yr argyfwng.

Mewn ymateb i gwestiynau gan Sally Ellis yn ymwneud â dyledwyr tymor byr, eglurodd y swyddogion bod y ffigyrau yn adlewyrchu’r sefyllfa ar y cam hwnnw o’r broses.Mae’r cynnydd yn y categori ‘Arall’ yn cynnwys swm ychwanegol ar gyfer Parc Adfer, ynghyd â nifer o ddyledwyr unigol gyda balansau isel yn weddill ar yr adeg honno.O ran dyled y GIG, dywedodd y Prif Weithredwr fod cynnydd cadarnhaol wedi’i wneud a bod y mater yn cael ei adolygu eto yn yr hydref er mwyn rhoi’r flaenoriaeth i'r pandemig cenedlaethol. Dywedodd y Rheolwr Cyllid Corfforaethol, er bod y ffigwr yn y cyfrifon yn adlewyrchu’r sefyllfa ar y pryd, y bydd y Pwyllgor yn derbyn diweddariad ysgrifenedig.

I baratoi ar gyfer heriau cyfrifon 2020/21, gofynnodd Sally Ellis bod y Pwyllgor yn derbyn gwybodaeth am unrhyw fater sy'n codi er mwyn gallu cyflawni ei rôl.Dywedodd y Rheolwr Cyllid Corfforaethol bod paratoadau ar y gweill a bod gwneud popeth o fewn y terfyn amser cynnar eleni, a hynny yn wyneb amgylchiadau heriol dros ben, yn edrych yn addawol ar gyfer proses y flwyddyn nesaf.

Mewn ymateb i gwestiwn gan Allan Rainford, cyfeiriodd y Rheolwr Cyllid Corfforaethol at brotocol cadarn a thryloyw’r Cyngor ar gyfer pennu lefel y gronfa wrth gefn, sydd wedi’i chynnal ar lefel sylfaenol o £5.8 miliwn (oddeutu 2% o’r gyllideb) ers sawl blwyddyn ac yn cael ei hadolygu’n flynyddol.Yn ychwanegol at y swm hwn, defnyddir Cronfeydd Arian at Raid i greu capasiti i fynd i’r afael â risgiau anrhagweledig yn ystod y flwyddyn.Mae dyraniad o £3 miliwn o’r Gronfa Arian at Raid i leddfu effeithiau ariannol y pandemig wedi helpu i ddiogelu lefel sylfaenol y cronfeydd wrth gefn.Mae maen prawf y grantiau cyfalaf wedi’i nodi fel risg gorfforaethol allweddol ond mae’r hyblygrwydd a gyflwynwyd gan Lywodraeth Cymru wedi golygu bod y Cyngor wedi llwyddo i wneud hawliad i wneud iawn am y gwariant yn ystod y cyfnod o fis Ebrill tan fis Mehefin.

Cytunodd y Rheolwr Cyllid Dros Dro i ddarparu ymateb ar wahân i’r Pwyllgor yngl?n â’r £374,000 ar nodyn 28 ar gyfer partïon cysylltiedig (swyddogion). Bydd hefyd yn rhannu gwybodaeth mewn perthynas â chwestiwn Sally Ellis yngl?n â’r amrywiad yng nghostau rheoli a goruchwylio yn y Cyfrif Refeniw Tai - Incwm a Gwariant a Symudiadau ar y Datganiadau Cronfeydd Wrth Gefn.

Holodd y Cynghorydd Johnson am rôl y Pwyllgor mewn perthynas â’r materion sy’n codi yn sgil y sefyllfa argyfyngus bresennol.Dywedodd y Prif Weithredwr y byddai cyfrifyddu’r gwariant ychwanegol, yn ôl-weithredol, yn ffurfio rhan o’r naratif ac yn cael ei ddarparu ar wahân i’r cyfrifon fel graddfa wariant anghyffredin.Roedd y cyflwyniadau eraill ar y rhaglen yn rhoi trosolwg o’r camau a gymerwyd i ymateb i’r pandemig.

Roedd y Cynghorydd Axworthy yn croesawu awgrym y Prif Weithredwr i gael adroddiad chwarterol yngl?n â sut mae'r Cyngor yn ymateb yn gymesur a'i ddull i wneud penderfyniadau sydd wedi'u hasesu o ran risg.

Diolchodd y Cynghorydd Bank i’r swyddogion am yr adroddiad a chyfeiriodd at y cyfle i’r aelodau drafod unrhyw agwedd ar y cyfrifon gydag Archwilio Cymru.I hwyluso hyn, bydd manylion cyswllt yn cael eu rhannu.

Cafodd yr argymhellion yn yr adroddiad eu cynnig a’u heilio gan y Cynghorwyr Dunbobbin a Johnson.

PENDERFYNWYD:

(a)       Nodi Datganiad Cyfrifon drafft 2019/20 (sy’n cynnwys y Datganiad Llywodraethu Blynyddol); a

(b)       Bod yr Aelodau yn nodi’r cyfle i drafod unrhyw agwedd ar y Datganiad Cyfrifon gyda swyddogion neu Archwilio Cymru ym mis Gorffennaf, Awst a Medi, cyn i’r fersiwn archwiliedig derfynol ddod yn ôl gerbron y Pwyllgor ar 9 Medi ar gyfer ei chymeradwyo.

Soniodd y Cynghorydd Mike Allport am ei ymweliad â Chartref Anableddau Dysgu Woodlee. Dywedodd bod yr ymweliad wedi bod yn gadarnhaol a roedd wedi ei fwynhau, a nid oedd unrhyw faterion i’w nodi.

PENDERFYNWYD:

Nodi’r wybodaeth.

Cyflwynodd Hwylusydd y Rhaglen Gwaith i’r Dyfodol a thynnodd sylw at yr eitemau sydd i'w hystyried yn y cyfarfod nesaf y Pwyllgor sydd i’w gynnal ar 16 Rhagfyr (sydd wedi’i ail-drefnu yn lle 12 Rhagfyr oherwydd bod yr Etholiad Cyffredinol ar yr un diwrnod).  Cyfeiriodd at gyflwyniad ar y Storfa Cyfarpar Cymunedol Gogledd Ddwyrain Cymru (NEWCES) i’w ddarparu yn y cyfarfod ar 30 Ionawr 2020, a dywedodd y cynhelir y cyfarfod yn NEWCES. Hefyd dywedodd yr Hwylusydd y cynhelir cyfarfod o’r Pwyllgor sydd wedi’i drefnu ar gyfer 26 Mawrth 2020 yn Hwb Cyfle. Gwahoddodd yr Aelodau i gysylltu â hi neu’r Cadeirydd gydag unrhyw eitemau yr hoffent ychwanegu at y Rhaglen Gwaith i’r Dyfodol.

Cyflwynodd yr Hwylusydd Trosolwg a Chraffu yr adroddiad cynnydd ar y camau gweithredu a godwyd o’r cyfarfodydd blaenorol. Eglurodd bod yr holl gamau gweithredu wedi’u cwblhau. 

PENDERFYNWYD:

 (a)      Bod y Rhaglen Waith i’r Dyfodol fel y cyflwynwyd, yn cael ei chymeradwyo;

 (b)      Rhoi awdurdod i’r Hwylusydd, wrth ymgynghori gyda Chadeirydd y Pwyllgor, amrywio’r Rhaglen Gwaith i’r Dyfodol rhwng cyfarfodydd, yn ôl yr angen; a

 (c)      Nodi’r cynnydd sydd wedi’i wneud o ran y camau gweithredu heb eu cwblhau.

Cyflwynodd y Rheolwr Cyllid (Cyfrifeg a Systemau Strategol) adroddiad i ddarparu’r sefyllfa cyllid diweddaraf ar gyfer 2020/21 ac unrhyw gynigion penodol ar gyfer y Portffolio.  Dywedodd bod yr adroddiad yn nodi'r rhagolwg ariannol cyfredol a’r ‘bwlch’ a rhagwelir yng ngofyniad cyllideb y Cyngor ar gyfer 2020/21. Mae’r bwlch llawn o flaen datrysiadau cyllideb wedi’u hamlinellu yn yr adroddiad, a chyn Cyllideb Llywodraeth Cymru ar gyfer 2020/21, yn £16.2m ar hyn o bryd. Roedd crynodeb o’r rhagolygon a’r newidiadau i sefyllfa’r rhagolygon a adroddwyd yn flaenorol wedi’i nodi yn yr adroddiad.

Parhaodd y Rheolwr Cyllid (Cyfrifeg a Systemau Strategol) bod yr adroddiad yn rhoi diweddariad ar y sefyllfa genedlaethol a strategaeth y Cyngor i gyflawni cyllideb gytbwys a diogel ar gyfer 2020/21. Roedd Llywodraeth Cymru angen Setliad cyllid gwell, ac roedd Sir y Fflint yn ddibynnol ar ymgodiad sylweddol ar ei gyfraniad Grant Cynnal Refeniw blynyddol petai mewn sefyllfa i osod cyllideb gytbwys gyfreithiol a diogel. Cyflwynodd yr adroddiad yr holl arbedion effeithlonrwydd cyllideb arfaethedig a’r pwysau o ran costau i’w cynnwys yn y gyllideb ar gyfer 2020/21/ Amlygodd yr adroddiad yr arbedion effeithlonrwydd penodol a’r pwysau o ran costau i Wasanaethau Cymdeithasol i’r Pwyllgor eu hystyried fel rhan o’i gyfrifoldebau portffolio. Roedd hwn yn adroddiad terfynu cyllideb dros dro yn aros am waith parhaus gael ei gwblhau ar opsiynau cyllid corfforaethol a datrysiad o gyllideb Llywodraeth Cymru.

Cyfeiriodd y Rheolwr Cyllid Cyfrifeg a Systemau Stratgeol at y brif ystyriaethau, fel y nodir yn yr adroddiad, a tynnwyd sylw penodol at yr wybodaeth a ddarparwyd ar bwysau’r Gofal Cymdeithasol ac arbedion effeithlonrwydd Gofal Cymdeithasol. 

Mynegodd yr Aelod Cabinet Cyllid ddiolch i’r Rheolwr Cyllid Corfforaethol a’i Dîm am eu gwaith a’r diweddariad manwl cyn cyhoeddiad Cyllideb Llywodraeth Cymru 2020/21.

Gan gyfeirio at bwysau’r Gofal Cymdeithasol, codwyd cwestiynau gan yr Aelodau ynghylch y gost o leoliadau y tu allan i’r sir. Gofynnodd y Cynghorydd Gladys Healey pa gyfraniadau ariannol a dderbyniwyd gan y Bwrdd Iechyd. Eglurodd yr Uwch Reolwr – Plant a’r Gweithlu bod monitro manwl yn cael ei gynnal ar gyfraniadau ariannol a dderbynir gan y Bwrdd Iechyd.

Mewn ymateb i'r cwestiwn gan y Cynghorydd Andy Dunbobbin ynghylch y gyllideb ranedig rhwng y Gwasanaethau Cymdeithasol a Gwasanaethau Addysg ar gyfer lleoliadau y tu allan i’r sir, cadarnhawyd ei fod yn £1.860 miliwn i Wasanaethau Cymdeithasol, a £638,000 ar gyfer Gwasanaethau Addysg.

Pwysleisiodd y Cynghorydd Carol Ellis yr angen i amlygu’r pwysau ar leoliadau y tu allan i’r sir fel maes o bryder. Cadarnhaodd y Rheolwr Cyllid Cyfrifeg a Systemau Strategol bod y sefyllfa gyllideb lleoliadau y tu allan i’r sir yn cael eu monitro bob mis gan y Pwyllgor Trosolwg a Chraffu Adnoddau Corfforaethol.

Cynigiwyd argymhellion yr adroddiad gan y Cynghorydd Andy Dunbobbin ac eiliwyd gan y Cynghorydd David Wisinger. 

PENDERFYNWYD: 

 (a)     Bod y Pwyllgor yn ardystio cynigion effeithlonrwydd Gwasanaethau Cymdeithasol ar gyfer 2020/21; a

 (b)      Bod y Pwyllgor yn ardystio pwysau costau’r Gwasanaethau Cymdeithasol a argymhellir ar gyfer ei gynnwys yng nghyllideb ar gyfer 2020/21. 

Cyflwynodd yr Uwch Reolwr Plant a’r Gweithlu adroddiad i adolygu’r gwaith i leihau dibyniaeth ar ofal preswyl hirdymor i blant sy'n derbyn gofal. Eglurodd bod yr adroddiad wedi darparu trosolwg ar yr arloesi sy’n cael ei yrru ymlaen i sicrhau newid trawsnewidol wrth ddarparu Strategaeth Lleoliad a Chymorth y Gwasanaeth. Cafdd y gwaith ei grynhoi yn atodiad i’r adroddiad. 

Dywedodd yr Uwch Reolwr Plant a’r Gweithlu heb fuddsoddiad mewn arloesi a dulliau newydd i’r ddarpariaeth gwasanaeth, bydd y nifer o blant sydd eisiau lleoliadau preswyl ac Asiantaeth Faethu Annibynnol yn parhau i gynyddu ar gyfradd anghynaladwy gyda chanlyniadau ariannol annailadwy. Tynnodd sylw at y gwaith a’r mentrau, fel y nodwyd yn atodiad yr adroddiad, i effeithio newid. Gan gyfeirio at y Model Mockingbird i faethu, cyflwynodd y Swyddog Marchnata a Recriwtio a’i gwahodd i roi trosolwg a chyflwyniad ar y Model Mockingbird. Pwyntiau allweddol y cyflwyniad oedd:

• heriau
• rhagolwg 7 mlynedd
• cadw plant mewn gofal Awdurdod Lleol
• Cadw gofalwyr
• Lleoliadau y tu allan i’r sir
• atal methiannau mewn lleoliadau.
• themâu o gyfarfodydd ymyrraeth
• arbedion ar sail isafswm targedau
• sefydlogi dyfodol lleoliadau y tu allan i’r sir

Eglurodd yr Uwch Reolwr Plant a’r Gweithlu mai’r uchelgais oedd datblygu hyd at 5 canolfan dros gyfnod o 3 blynedd i gefnogi 80 o blant. Mae benthyciad dim llog o £1.1m ar gael gan Lywodraeth Cymru ar gyfer Cynllun a roedd rhaid ei ad-dalu dros gyfnod o 7 mlynedd. 

Roedd yr Aelodau o blaid y model Mockingbird a mynegwyd diolch i’r Prif Swyddog a’i dîm am eu gwaith i leihau dibyniaeth ar leoliadau y tu allan i’r sir.  

Cynigiodd y Cynghorydd Martin White yr argymhellion yn yr adroddiad ac eiliwyd gan y Cynghorydd Gladys Healey.

PENDERFYNWYD

Bod y rhaglen arloesi wedi’i anelu at leihau dibyniaeth ar leoliadau y tu allan i'r sir yn cael ei nodi.

Cyflwynodd yr Uwch Reolwr, Gwasanaethau Integredig ac Arweinydd Oedolion adroddiad i ystyried yr ymgynghoriad drafft. Rhoddodd wybodaeth gefndir a dywedodd bod y broses a ddisgrifir yn yr adroddiad yn cael ei gyd-gynhyrchu gyda phobl a oedd yn defnyddio'r gwasanaethau, ac wedi'i ddylunio i fod yn gynhwysfawr, cadarn a chynaliadwy, yn bodloni gofynion rheoliadol, a hefyd yn darparu’r wybodaeth sydd ei angen i sicrhau bod gwasanaethau’r Awdurdod o ansawdd uchel ac yn parhau i fodloni anghenion yr unigolion sy’n cael eu cefnogi. 

Roedd y prosesau ymgysylltu a drafodwyd yn yr adroddiad yn cynnwys gofal preswyl pobl h?n mewnol, gofal ychwanegol, gofal cartref a byw â chymorth, a gofal tymor byr i bobl gydag anableddau dysgu.  Amcan cyffredinol oedd gweithredu proses adolygu o ansawdd ar draws y gwasanaeth gyfan a dysgu a rennir ar draws y sector mewn perthynas â'r hyn sydd wedi gweithio'n dda ac unrhyw wersi neu adlewyrchiadau i wella.  Gwahoddodd yr Uwch Reolwr y Rheolwr Gwasanaeth, Gwasanaethau Cymdeithasol i gyflwyno'r adroddiad. 

Dywedodd y Rheolwr Gwasanaeth bod gofyniad dan Ddeddf Rheoleiddio ac Arolygu Gofal Cymdeithasol newydd (Cymru) 2016 (RISCA) i’r Unigolyn Cyfrifol i ymgysylltu ac ymgynghori gydag unigolion sydd yn defnyddio gwasanaethau’r Awdurdod yn rheolaidd ac mewn modd effeithiol. Mae Rheoliad 76 y RISCA yn nodi’r gofynion, fel y nodir yn yr adroddiad. Cyfeirioedd at y gwaith ymgysylltu a gynhaliwyd a’r fethodoleg sy’n tanategu’r gwaith a oedd wedi seilio ar ddull ‘dweud stori’. Darparwyd gynllun cyfathrebu i danategu’r broses gyfan. Eglurodd y Rheolwr Gwasanaeth bod RISCA wedi gosod ansawdd gwasanaeth a gwelliant yng ngwraidd rheoliad. Bydd y dull hwn yn dangos bod gan gofal a gwasanaethau cynnal y Cyngor ddiwylliant o wella ansawdd, gan ddefnyddio dulliau o gyd-gynhyrchu, gan ffocysu ar ganlyniadau a phrofiad ar gyfer yr unigolyn a thrwy wrando ar newid cadarnhaol.

Roedd yr Aelodau yn cefnogi’r broses ymgysylltu a’r ymgynghoriad, a diolchwyd i'r Uwch Reolwr a’r Rheolwr Gwasanaeth am eu gwaith.

Cynigiodd y Cynghorydd Martin White yr argymhellion yn yr adroddiad ac eilwyd gan y Cynghorydd Gladys Healey.

PENDERFYNWYD:

 (a)      Bod y broses ymgysylltu ac ymgynghoriad i fodloni anghenion y Ddeddf Rheoleiddio ac Arolygu Gofal Cymdeithasol (Cymru) 2016 (RISCA) yn cael ei ardystio; a

 (b)      Bod y cynnydd a cham 2 y gwaith ar y gweill a fydd yn ffurfio rhan o adroddiad blynyddol yr unigolyn cyfrifol, yn cael ei nodi.

Cyflwynodd yr Uwch Reolwr, Gwasanaethau Integredig ac Arweinydd Oedolion adroddiad i ddarparu diweddariad ar y gwaith a gyflawnwyd ar Wasanaeth Presgripsiynu Cymdeithasol sy’n gweithredu o Un Pwynt Mynediad Sir y Fflint (SPOA).  Cyflwynodd yr Uwch Gydlynydd Clwstwr ac Arweinydd Partneriaeth, ac Ann Woods, Prif Swyddog Cyngor Gwirfoddol Lleol Sir Y Fflint i’r cyfarfod. 

Cyflwynodd yr Uwch Gydlynydd Clwstwr ac Arweinydd Partneriaeth yr adroddiad.  Rhoddodd wybodaeth gefndir ac eglurodd ei fod yn cael ei ddarparu mewn partneriaeth â Chyngor Gwirfoddol Lleol Sir Y Fflint, mae’r gwasanaeth yn darparu cefnogaeth ymarferol ac emosiynol i unigolion fel y gallent gael eu cynorthwyo i gyflawni “Beth sydd o Bwys” iddynt lle mae’r datrysiadau o fewn y cymuned neu ddatblygiad o'u sgiliau neu hyder eu hunain.  Yn ogystal i'r gwasanaeth ar gael ar gyfer hunanatgyfeiriad, gellir gwneud atgyfeiriadau gan unrhyw un arall sydd â chyswllt gyda’r unigolyn.  Maes penodol o ddatblygiad cyfredol ac yn y dyfodol yw annog Meddygon Teulu i atgyfeirio i mewn i’r gwasanaeth i gefnogi cleifion sydd yn dod ger eu bron gyda phryderon nad ydynt yn glinigol.

Rhoddodd y Prif Swyddog Cyngor Gwirfoddol Lleol Sir Y Fflint drosolwg ar y Gwasanaeth Presgripsiynu Cymdeithasol drwy’r Un Pwynt Mynediad ac eglurodd rôl y Presgripsiynwr Cymdeithasol a sut mae’r Gwasanaeth yn gweithio yn Sir y Fflint.

Llongyfarchwyd y Prif Swyddog a'i dîm gan yr Aelodau ar lwyddiant y Gwasanaeth.  Rhoddodd y Prif Swyddog sylw ar yr adborth gadarnhaol ar sut mae’r Gwasanaeth wedi gwella ansawdd bywyd yr unigolion yn arw. 

Cynigiodd y Cynghorydd Paul Shotton yr argymhellion yn yr adroddiad ac eiliwyd gan y Cynghorydd Gladys Healey.

PENDERFYNWYD:

 (a)      Bod effaith y Presgripsiynu Cymdeithasol ar hyrwyddo annibyniaeth a lles yn cael ei gefnogi; a

 (b)      Bod yr Aelodau yn cyfeirio preswylwyr Sir y Fflint at y gwasanaeth. 

Cyflwynodd yr Uwch Reolwr, Gwasanaethau Integredig ac Arweinydd Oedolion, adroddiad yn rhoi diweddariad ar y gwaith a gyflawnir i osgoi mynd i’r ysbyty.Darparodd wybodaeth gefndir a gwahoddodd y Rheolwr Tîm Ardal i gyflwyno’r adroddiad.

            Eglurodd y Rheolwr Tîm Ardal bod pob cais newydd am gymorth gan Wasanaethau Cymdeithasol yn dod drwy’r Un Pwynt Mynediad ac yn dod gan y cyhoedd ac unrhyw weithwyr iechyd proffesiynol sydd yn gweithio gydag unigolyn neu deulu.  Dywedodd bod nifer o dimau o fewn y Gwasanaethau Cymdeithasol sydd yn anelu i gefnogi pobl i barhau i fyw yn eu cartrefi eu hunain ac adnabyddir timau gwaith cymdeithasol, timau therapi galwedigaethol, timau ailalluogi a thimau adolygu fel enghreifftiau. Mae’r timau hyn yn gallu adnabod pobl sydd yn profi cyfnod byr o salwch. Lle bo’n bosibl, os yw’n ddiogel i wneud hyn, a chyda chaniatâd, bydd gwasanaethau cynnal yn helpu i alluogi unigolyn aros gartref. Amlygodd y Rheolwr Tîm Ardaloedd gwaith y Tîm Adnoddau Cymunedol, Tîm Ailalluogi, Timau Gwaith Cymdeithasol a Therapi Galwedigaethol. 

            Gofynnodd y Cadeirydd os oedd Meddygon Teulu yn ymwybodol ac yn hyrwyddo'r Gwasanaeth Adnoddau Cymunedol. Cadarnhaodd y Rheolwr Tîm Ardaloedd bod y gwasanaeth yn cael ei ddefnyddio’n dda.

            Roedd yr Aelodau yn cefnogi'r gwasanaeth ailalluogi a diolchwyd i’r Uwch Reolwr, Gwasanaethau Integredig ac Arweinydd Oedolyn, a'i thîm am eu gwaith i gefnogi pobl gartref ac i osgoi'r angen am dderbyniad i'r ysbyty..  Agwrymodd y Cynghorydd Dave Mackie bod angen am well gyhoeddusrwydd o’r ystod rhagorol o wasanaethau cynnal sydd ar gael.  

Cynigiodd y Cynghorydd Carol Ellis gefnogi’r argymhellion yn yr adroddiad ac fe’i heiliwyd gan y Cynghorydd Dave Mackie.

PENDERFYNIAD:

Bod y gwaith a gyflawnir i gefnogi pobl a’u teuluoedd gartref, gan osgoi

derbyniadau i'r ysbyty, yn cael ei ardystio.

Cyflwynwyd cofnodion y cyfarfod a gynhaliwyd ar 3 Hydref 2019.

Cynigiodd y Cynghorydd Dave Mackie i gymeradwyo’r cofnodion fel cofnod cywir a chafodd hyn ei eilio gan y Cynghorydd Andy Dunbobbin.

PENDERFYNWYD:

Cymeradwyo’r cofnodion fel cofnod cywir a bod y Cadeirydd yn eu llofnodi. 

Cyflwynodd y Prif Swyddog (Gwasanaethau Cymdeithasol) yr adroddiad a oedd yn cyflwyno crynodeb o’r perfformiad ar y pwynt canol blwyddyn yn 2019/20 ar gyfer blaenoriaethau Cynllun y Cyngor ‘Cyngor Gofalgar’, a ‘Cyngor Diogel a Glân’ sydd yn berthnasol i’r Pwyllgor. Dywedodd bod yr adroddiad monitro canol blwyddyn Cynllun y Cyngor ar gyfer 2019/20 yn dangos bod 88% o weithgareddau'n gwneud cynnydd da a bod 90% yn debygol o gyflawni'r canlyniadau bwriadedig. Roedd 77% o ddangosyddion perfformiad wedi cyrraedd neu ragori ar eu targedau. Mae risgiau yn cael eu rheoli, gyda 14% yn unig wedi’u hasesu fel rhai sylweddol. Cyfeiriodd y Prif Swyddog at ddwy risg fawr a nodwyd i’r Pwyllgor fel y nodwyd yn yr adroddiad.

Tynnodd y Cynghorydd Dave Mackie sylw at dudalen 115 (CP1.1.4MO2) a dywedodd nad oedd unrhyw ddata ar duedd dangosydd perfformiad a thudalen 116 (CP1.2.2MO1) a (CP1.2.2.MO2) a dywedodd bod y targedau cyfnod ar goll. Rhoddodd y Swyddogion eglurhad ynghylch y dadansoddiad a gyflwynwyd.

Cynigiodd y Cynghorydd Dave Mackie gefnogi’r argymhellion yn yr adroddiad ac fe’i heiliwyd gan y Cynghorydd Paul Cunningham.

PENDERFYNWYD:

Nodi’r adroddiad.

Ystyriwyd y Rhaglen Gwaith i'r Dyfodol bresennol. Cytunwyd y byddai eitem ar faterion Cod Ymddygiad (a allai fod wedi codi o gyfnod yr Etholiad) ac eitem ar Gysylltu â’r Cyngor ar Faterion Moesegol (adborth o’r cyfarfod a oedd ar y gweill gyda’r Arweinydd a Chadeirydd y Cyngor) yn cael eu cynnwys ar y Rhaglen i’w hystyried yn y cyfarfod nesaf ar 3 Chwefror 2020.  Cytunwyd hefyd y byddai’r eitem am y Weithdrefn Adrodd Cyfrinachol, a oedd wedi’i threfnu ar gyfer y cyfarfod nesaf, yn cael ei gohirio i gyfarfod o’r Pwyllgor yn y dyfodol.

Cytunwyd y byddai’r Swyddog Monitro yn cyflwyno eitem i gyfarfod nesaf y Pwyllgor i edrych ar greu is-bwyllgor i alluogi’r Pwyllgor Safonau i ystyried ceisiadau brys ar gyfer goddefebau sy’n codi rhwng cyfarfodydd y Pwyllgor a drefnwyd.

PENDERFYNWYD:

Nodi’r Rhaglen Gwaith i’r Dyfodol.

Cyflwynodd y Swyddog Monitro y cais canlynol am oddefeb i’w ystyried.

Y Cynghorydd Clive Carver

Oherwydd nad oedd y Cynghorydd Carver yn bresennol, cyflwynodd y Swyddog Monitro y cais am oddefeb. Dywedodd fod y Cynghorydd Carver yn ceisio goddefeb i ysgrifennu at swyddogion neu i siarad â nhw ac i ysgrifennu at gyfarfodydd y Cyngor/Pwyllgor, siarad ynddynt a/neu ateb cwestiynau ynddynt am faterion sy’n ymwneud â’r Hen Fragdy, Ryeland Street, Shotton. Roedd y Cynghorydd Carver, fel Aelod Lleol Penarlâg, yn dymuno cynrychioli dau breswyliwr a oedd yn byw yn ei Ward a oedd hefyd yn aelodau teulu a pherchnogion yr Hen Fragdy, a oedd wedi’i brydlesu gan Gyngor Sir y Fflint dros y 10 mlynedd diwethaf.  Cyfeiriodd y Swyddog Monitro at y cysylltiad sy'n rhagfarnu, fel a nodir ar y cais, ac eglurodd fel Cynghorydd Sir, nad oedd y Cynghorydd Clive Carver yn gallu darparu cymorth ar y mater hwn heb Oddefeb, ac roedd yn teimlo bod ei berthnasau wedi'u difreinio rhag cael eu cynrychioli gan eu Haelod Lleol; tasg y gallai ei gyflawni ar gyfer unrhyw un o’i etholwyr.  Tynodd y Swyddog Monitro sylw at fanylion yr un cais a oedd wedi’i ystyried o’r blaen gan y Pwyllgor ar 13 Medi 2010 a dywedodd fod goddefeb wedi’i chymeradwyo ond ei bod wedi dod i ben bellach.  

Dywedodd y Swyddog Monitro fod y Cynghorydd Carver yn gwneud cais am oddefeb i roi sylwadau ar ran ei etholwyr, a chyfeiriodd at feini prawf perthnasol (d) (f) a (j) dan y Cod Ymddygiad.

Yn ystod y drafodaeth, ymatebodd y Swyddog Monitro i’r sylwadau a gododd aelodau o ran yr angen i gadw ffydd y cyhoedd yng ngweithdrefnau moesegol y Cyngor.  Awgrymodd Julia Hughes y gellid gofyn i Gynghorydd Sir arall gynrychioli’r preswylwyr yn y mater hwn yn lle’r Cynghorydd Carver.

Cynigiodd y Cynghorydd Arnold Woolley gymeradwyo’r oddefeb er mwyn i’r Cynghorydd Clive Carver allu ysgrifennu at swyddogion neu siarad â nhw i roi sylwadau ar ran aelodau ei deulu. Mae’r oddefeb i’w chymeradwyo am 12 mis, gan ddod i ben ar 5 Ionawr 2021.  Eiliwyd y cynnig gan Julia Hughes.

PENDERFYNWYD:

Bod goddefeb yn cael ei chymeradwyo i Gynghorydd Sir y Fflint, Clive Carver, dan baragraffau (d), (f) a (j) Rheoliadau Pwyllgorau Safonau (Cymeradwyo Goddefebau) (Cymru) 2001 i ysgrifennu at swyddogion neu siarad â nhw i gynrychioli aelodau ei deulu sy’n byw ym Mhenarlâg mewn materion sy’n ymwneud â’r Hen Fragdy, Ryeland Street, Shotton. 

Mae hyn yn caniatáu cyflwyno sylwadau llafar ac ysgrifenedig ar y mater i swyddogion Cyngor Sir y Fflint ar yr amod bod o leiaf un tyst wrth siarad â swyddogion, gan sicrhau bod o leiaf tri pherson yn rhan o’r sgwrs, y dylid ei chofnodi.  Mae’r oddefeb i’w chymeradwyo am 12 mis, gan ddod i ben ar 5 Ionawr 2021.