Agenda item

Cyflwyno’r Cynllun Cyfiawnder Ieuenctid, er gwybodaeth.

            Darparodd yr Uwch Reolwr, Cyfiawnder Ieuenctid a Sorted Sir y Fflint drosolwg o'r gwaith statudol a wneir gan y Gwasanaeth Cyfiawnder Ieuenctid yn Sir y Fflint.  Roedd y Cynllun Cyfiawnder Ieuenctid Blynyddol ynghlwm wrth y Cynllun yr oedd angen ei gyflwyno i'r Bwrdd Cyfiawnder Ieuenctid yn flynyddol.  Roedd y Cynllun yn ymgorffori’r weledigaeth a rennir gan Lywodraeth Cymru (LlC) a’r Bwrdd Cyfiawnder Ieuenctid ‘Plant yn Gyntaf’ a sefydliad sy’n Ystyriol o Drawma gyda chymorth partneriaid yn Iechyd Cyhoeddus Cymru a Phrifysgol Glynd?r. Roedd y gwasanaeth wedi bod yn rhan o gynllun peilot yng Nghymru o’r blaen gan ddefnyddio’r Model sy’n Ystyriol o Drawma drwy’r peilot Rheoli Achosion Uwch, ac roedd hyn yn adeiladu ar lwyddiant y peilot a’r canlyniadau cadarnhaol a gafwyd.  Roedd y gwasanaeth am sicrhau bod cyfranogiad o fewn yr amcanion strategol gweithredol yn galluogi lleisiau'r plant a'r bobl ifanc i gael eu clywed er mwyn llywio cyfeiriad, dulliau ac adnoddau'r gwasanaeth wrth symud ymlaen. Roedd y rhain wedi'u cynnwys yn y Strategaeth Cyfranogiad y cytunwyd arni y llynedd, ac roedd yr adroddiad yn rhoi gwybodaeth am ganlyniadau'r plant a'r bobl ifanc a ddaeth i'r System Cyfiawnder Troseddol a'r cymorth a gawsant gan y tîm ymroddedig.

            Bu newidiadau hefyd yn y math o droseddau a gyflawnwyd y llynedd gyda phandemig Covid yn effeithio ar y data yr oedd modd ei gasglu.  Bu gostyngiad mewn troseddau trefn gyhoeddus, cynnydd mewn troseddau lladrad ond trais oedd y prif drosedd o hyd a rhoddwyd blaenoriaeth ychwanegol iddo.  Roedd hyn yn cyd-fynd â’r Ddyletswydd Trais Gwasanaeth statudol a’r Cynllun Gweithredu Ieuenctid ynghylch trais ac roedd gwaith yn mynd rhagddo gyda Swyddfa’r Comisiynydd Heddlu a Throsedd i asio hyn â’r Strategaeth Trais Difrifol.  Roedd trais difrifol yn cyfeirio at gyfran fechan o'r garfan ond yn parhau i fod yn bryder.  Pryder arall i’r gwasanaeth oedd y defnydd cynyddol o’r ddalfa a remand, gyda’r cyfraddau yn Sir y Fflint yn parhau’n eithaf isel ond bu cynnydd bychan o fewn y 12 mis diwethaf a oedd yn ymwneud â throseddau mwy difrifol. Fel gwasanaeth roedd defnyddio’r ddalfa yn cael ei weld fel y dewis olaf ond yn anffodus mewn rhai amgylchiadau roedd yn rhaid ei ddefnyddio gan fod heriau o gwmpas y sector gofal cymdeithasol ar gyfer lleoliadau priodol i blant a phobl ifanc.  Roedd angen cydbwysedd rhwng cefnogi person ifanc a chadw'r gymuned yn ddiogel.

            Adroddodd yr Uwch Reolwr ar gynlluniau'r gwasanaeth ar gyfer y dyfodol a'r effeithiau ar y garfan i sicrhau eu bod i gyd yn cael profiad cadarnhaol ynghyd â mynd i'r afael â materion anghymesuredd o fewn y System Cyfiawnder Troseddol ehangach.

            Wrth amlinellu'r heriau ar gyfer y flwyddyn i ddod, roedd yr adroddiad yn amlinellu'r goblygiadau o ran adnoddau a'r ffordd unigryw y derbyniodd y gwasanaeth arian grant. Darparwyd hyn gan LlC, y Weinyddiaeth Gyfiawnder, y Bwrdd Cyfiawnder Ieuenctid a phartneriaid statudol fel yr Heddlu, y Gwasanaeth Prawf, Iechyd a gwasanaethau eraill.  Eglurodd yr Uwch Reolwr sut yr oedd yr arbedion effeithlonrwydd a’r heriau costau byw a wynebwyd gan bartneriaid y Cyngor wedi effeithio ar y gyllideb yr oedd y gwasanaeth yn ei derbyn.  Roedd recriwtio yn parhau i fod yn her gyda phobl yn llai tebygol o gymryd swyddi tymor byr wedi'u hariannu.  Roedd y mesurau a roddwyd ar waith gan y Bwrdd Rheoli a'r Tîm Prif Swyddogion wedi galluogi gweithlu sefydlog a chefnogol.  Roedd y gwasanaeth hefyd wedi gwneud gwaith ar Gynllun Olyniaeth a Datblygu Gweithlu a fyddai'n sicrhau bod staff yn cael eu cefnogi, eu hyfforddi ac yn ymgymryd â chyfleoedd datblygu.  Roedd pob Gwasanaeth Cyfiawnder Ieuenctid yng Nghymru wedi profi newidiadau o ran Llywodraethu, Goruchwylio ac Arwain ynghyd â'r gofyniad i adrodd ar ddangosyddion perfformiad allweddol, a ddaeth i rym ym mis Ebrill 2023.  Yn flaenorol roedd y gwasanaeth wedi gofyn am adolygiad gan gymheiriaid o ran rheolaeth a llywodraethu gan y Bartneriaeth Gwella’r Sector Cyfiawnder Ieuenctid.  Roedd hyn yn cefnogi'r gwasanaeth trwy aros yn gryf i ddarparu'r gwasanaethau i blant a phobl ifanc cyn arolwg CThEF o fewn y 12 mis nesaf.

            Mewn ymateb i sylwadau a wnaed gan y Cynghorydd Dave Mackie ynghylch y cyllid ar gyfer y gwasanaeth hwn, amlinellodd y Prif Swyddog (Addysg ac Ieuenctid) y rhwystredigaethau ynghylch y sefyllfa ariannu a golygai nad oedd y gwasanaeth yn gallu cynllunio'n strategol ar gyfer carfan o bobl ifanc fregus iawn. Roedd recriwtio i'r gwasanaeth hwnnw yn heriol a dyna pam yr oedd y Prif Weithredwr a'r Tîm Prif Swyddogion wedi gwneud y penderfyniad i benodi swyddi parhaol ar sail risg ar gyfer y rolau arbenigol hyn.  Roedd y Prif Weithredwr, fel Cadeirydd y Bwrdd Rheoli, wedi ysgrifennu at y Bwrdd Cyfiawnder Ieuenctid yn nodi pa mor annerbyniol ydoedd ar yr adeg hon yn y flwyddyn ariannol nad oeddent yn hysbys beth oedd y dyraniad cyllid craidd.

            Diolchodd y Cadeirydd i'r Uwch Reolwr a'i dîm am y Cynllun manwl ac roedd yn falch eu bod wedi croesawu adolygiadau adeiladol gan gydweithwyr a oedd yn gwella gwasanaethau cyffredinol o fewn cyfyngiadau'r gyllideb. Roedd hi'n teimlo eu bod nhw ar flaen y gâd.

Cafodd yr argymhelliad, sydd wedi’i nodi yn yr adroddiad, ei gynnig gan y Cynghorydd Dave Mackie a’i eilio gan y Cynghorydd Gladys Healey.                   

PENDERFYNWYD

Nodi'r blaenoriaethau strategol a gweithredol yn y Cynllun Cyfiawnder Ieuenctid.