Manylion y penderfyniad

Cyflwynodd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd yr adroddiad, gan roi trosolwg o'r cynllun hyfforddi a datblygu i Aelodau a oedd yn seiliedig ar y Canllawiau Statudol ac Anstatudol ar gyfer Prif Gynghorau Cymru, gydag Atodiad 1 yn amlygu gwybodaeth berthnasol ar hyn.  Esboniodd fod y wybodaeth wedi'i rhannu'n ddwy adran, a hyfforddiant gorfodol mewn perthynas â rôl Cynghorydd ar Bwyllgorau Cynllunio a Thrwyddedu. Byddai adroddiadau dilynol yn cael eu cyflwyno i'r pwyllgor ynghylch presenoldeb yn y sesiynau hyfforddi gorfodol hyn.  Byddai'r rhan fwyaf o'r sesiynau hyfforddi'n cael eu cyflwyno'n fewnol, a byddai'r opsiwn i'w cynnal wyneb yn wyneb neu o bell. Darparodd CLlLC hefyd sesiynau o bell i Aelodau, ynghyd â sesiynau o bell gan Adnoddau Dynol i Aelodau eu cwblhau yn eu hamser eu hunain, ar bynciau megis hyfforddiant Cyber ??Ninja.  

            Cadarnhaodd y Prif Swyddog (Llywodraethu) fod y rhestr ar gyfer sesiynau gorfodol yn seiliedig ar y modiwlau yr oedd yn ofynnol i weithwyr eu cyflawni.  Awgrymwyd y dylid eu hail-enwi fel bod yr Aelodau'n cwblhau Hyfforddiant Seiberddiogelwch a Chydraddoldeb, er enghraifft.  Gallai ehangu’r pynciau leihau'r nifer yr oedd yn ofynnol i aelodau eu cwblhau.   Awgrymodd y dylid cynnwys Lleihau Carbon ac Ymwybyddiaeth Amgylcheddol, sef sicrhau bod y Cyngor yn cyflawni statws carbon niwtral erbyn 2030.   Roedd gan y Cyngor Bolisi Lleihau Carbon a Phwyllgor Newid Hinsawdd ond ni ellid cyfyngu hyn i waith un pwyllgor. Roedd yn bwysig bod yr holl Aelodau yn ymwybodol o'r hyn sydd ei angen i’w gyflawni.

            Cadarnhaodd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd fod y Canllawiau yn caniatáu ar gyfer cynnwys mwy o sesiynau.

            Cyfeiriodd y Cynghorydd Bernie Attridge at dudalen 77, Technoleg Gwybodaeth Cyffredinol, a dywedodd fod aelodau'r Pwyllgor Cynllunio wedi gofyn am hyfforddiant ychwanegol ar y system TG. Byddai pob aelod yn elwa o hyn a dywedodd ei fod yn flaenoriaeth.  Roedd y Pwyllgor Safonau ac yntau wedi gwneud cais am Gyfryngau Cymdeithasol a Chyfathrebu.  Roedd hefyd yn meddwl tybed a allai rhywun o Swyddfa’r Ombwdsmon fod yn bresennol i roi arweiniad ynghylch yr hyn y gallai Aelodau ei rannu ar eu tudalennau cyfryngau cymdeithasol preifat.  Cyfeiriodd at y rheolau a’r rheoliadau ynghylch rhyddid i lefaru ar sylwadau a wnaed gan Aelodau Seneddol ac Aelodau Cynulliad na chaniateir i Gynghorwyr Sir eu gwneud.  Roedd angen canllawiau clir ar gyfer Cyfryngau Cymdeithasol, a darparwyd yr hyfforddiant hwnnw gan Swyddfa’r Ombwdsmon

            Cadarnhaodd y Prif Swyddog ei fod wedi siarad â'r hyfforddwyr cyn y Nadolig ynghylch Cyfathrebu â Pharch, yn enwedig ynghylch sut i drin pobl â pharch hyd yn oed pan fyddwch yn anghytuno â nhw.  Roedd wedi bod ar eu holau eto.  Cyfeiriodd at y Cod Ymddygiad ar gyfer San Steffan a'r Senedd, a oedd yn is na'r safonau a ddisgwylir ar gyfer cynghorwyr lleol. Yna rhoddodd drosolwg o'r rhesymau dros ffurfio Pwyllgor Nolan.   Darparwyd amlinelliad o’r rolau gwahanol rhwng Aelodau Seneddol, Aelodau’r Senedd a chynghorwyr lleol.

            Croesawodd y Cynghorydd Alasdair Ibbotson y cynigion a gyflwynwyd gan y Prif Swyddog, yn arbennig y rhai ynghylch Newid Hinsawdd.  Fodd bynnag, roedd ganddo bryderon ynghylch nifer y modiwlau hyfforddi a restrwyd fel rhai gorfodol, ac amlinellodd ei resymau dros hyn.  Teimlai y byddai’n cynyddu’r pwysau ar gynghorwyr sy’n gweithio ac a fyddai’n gorfod gofyn am yr amser i gwblhau’r hyfforddiant.    Roedd yn gwerthfawrogi'n llwyr fod angen rhywfaint o'r hyfforddiant gorfodol ar gyfer Cynllunio, er enghraifft, ond roedd ganddo bryderon yn enwedig os byddan nhw’n cael eu cosbi am beidio â mynychu.  Dywedodd y gallai Aelodau hefyd fod mewn perygl o golli ewyllys da eu cyflogwr.

Roedd y Prif Swyddog yn gwerthfawrogi safbwynt y Cynghorydd Ibbotson.  Teimlai y gallai symud y pynciau a chyfuno'r hyfforddiant gynnwys yr Aelodau hynny ag ymrwymiadau.  Gallai edrych ar y dull cyflwyno, e-ddysgu o bosib, y gellid ei gwblhau yn eu hamser eu hunain, fod o gymorth.  Yna, amlinellodd y themâu a awgrymwyd y gellid eu lleihau i 6 - Seiberddiogelwch, Cydraddoldeb, yr Amgylchedd a Lleihau Carbon, Diogelu a Chaethwasiaeth Fodern, Rhianta Corfforaethol - gellid cynnwys y rhain gyda Diogelu.  Roedd hyn yn gadael Trais yn Erbyn Merched a Cham-drin Domestig, a oedd yn orfodol gan Lywodraeth Cymru.  Roedd hefyd yr Hyfforddiant Sgiliau Cadeirio, a fyddai ar gyfer Cadeiryddion yn unig.

Rhannodd y Cynghorydd Andrew Parkhurst bryderon y Cynghorydd Ibbotson, ond croesawodd awgrym y Prif Swyddog ynghylch sut roedd y cyrsiau’n cael eu darparu. Dywedodd ei fod newydd gwblhau'r hyfforddiant Cyber ??Ninja, a oedd yn fwy cyfleus iddo na chael sesiwn hyfforddi 2 awr.  Pe gellid cyflwyno'r sesiynau hyn mewn modd tebyg i hyn, byddai'n lleddfu'r llwyth gwaith.  Cyfeiriodd at drafodaethau mewn perthynas â Chynllunio, yn benodol ar gyfer cytundebau Adran 106, a gofynnodd a ellid eu cynnwys yn y modiwlau.

Mewn ymateb, cadarnhaodd Rheolwr y Gwasanaethau Democrataidd y byddai hyn yn cael ei gynnwys yn yr hyfforddiant Cynllunio. 

Cynigiodd y Cynghorydd Ted Palmer bod eitem yn cael ei chynnwys ar gyfer rhoi hyfforddiant i’r holl aelodau lleyg cyfetholedig ar sut mae’r  Cyngor yn gweithredu, er mwyn eu galluogi i graffu yn y pwyllgor. 

            Cyfeiriodd y Cynghorydd Arnold Woolley at Academi Ddysgu’r Cyngor, a oedd yn cynnwys pynciau y gellid eu gwneud gartref yn eu hamser eu hunain.   

            Cadarnhaodd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd y byddai hwn yn cael ei gynnwys yn Atodiad 1 o dan y modiwl e-ddysgu, ac y byddai'n annog Aelodau i ddilyn yr hyfforddiant sydd ar gael.

            Cyfeiriodd y Cynghorydd Linda Thew at gymorth TG dewisol a hoffai weld ystod o sesiynau a chefnogaeth yn cael eu darparu i weddu i anghenion pobl, ar-lein ac wyneb yn wyneb.  Amlinellodd y Cynghorydd Roz Mansell yr hyfforddiant TG a gafodd pan aeth i nôl ei gliniadur, ond nid oedd wedi cael unrhyw hyfforddiant pellach ers hynny.

Cytunodd Rheolwr y Gwasanaethau Democrataidd i ystyried y sylwadau hyn pan fyddai penderfyniadau'n cael eu gwneud ynghylch cyflwyno'r sesiynau hyn.

Yna crynhodd y Prif Swyddog (Llywodraethu) y sylwadau a wnaed, a oedd yn cynnwys:-

• Hyfforddiant penodol ar ddefnyddio'r System Gynllunio, y feddalwedd a chytundebau 106
• Gofyn am amrywiaeth o gyfryngau, boed wyneb yn wyneb neu ar-lein.  Yn dibynnu ar natur yr hyfforddiant, defnyddio cyfryngau wyneb yn wyneb ac e-ddysgu i gynorthwyo Aelodau.
• Cyflwynwyd y 5 thema ar gyfer hyfforddiant gorfodol - Seiberddiogelwch, Cydraddoldeb, yr Amgylchedd a Lleihau Carbon, Diogelu, Caethwasiaeth Fodern a Rhianta Corfforaethol, yn ogystal â Thrais yn erbyn Merched a Cham-drin Domestig
• Hyfforddiant gorfodol ar gyfer aelodau cyfetholedig

Cymeradwywyd yr argymhellion yn yr adroddiad.

PENDERFYNWYD:

(a)      Bod y Pwyllgor yn cytuno i gategoreiddio'r 12 sesiwn a restrir ym Mharagraff 1.05 fel rhai ‘gorfodol’, a gweddill y sesiynau fel rhai ‘dewisol’.

(b)      Os oedd gan Aelodau unrhyw awgrymiadau ar gyfer ‘pynciau’ i’w datblygu yn y dyfodol, eu bod yn cysylltu â Rheolwr y Gwasanaethau Democrataidd i’w trafod.

(c)       Bod y Pwyllgor yn cael adroddiad bob chwarter o bresenoldeb ym mhob un o’r sesiynau a gyflwynir.